Onze poep ruikt niet lekker en we kijken er eigenlijk ook liever niet naar. Toch kan je er veel van aflezen over hoe het met je gaat. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/5f/5f4b3f5bd1/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Flush_toilet#Cultural_variations https://nl.wikipedia.org/wiki/Toilet https://d…

Elke 26 seconden beweegt ergens op aarde iets met een flinke klap. Zo hard, dat het over de hele wereld gemeten kan worden. Een soort hartslag. Maar wat kan de oorzaak zijn? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/6e/6eccba5d33/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Seismic_noise https://en.wikipedia.org/…

Nog niet zo lang geleden werd een maagzweer gezien als onbehandelbaar. De rest van je leven pilletjes slikken of leven met de pijn. Tot twee Australische artsen uitvonden dat de behandling helemaal niet ingewikkeld was. Je moest alleen even de consensus over maagzuur en bacteriën even loslaten... De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://w…

In Pennsylvania, USA, ligt een stadje waar als sinds de jaren 60 een brand woedt. Je ziet er weinig van, maar waarschijnlijk duurt het nog 250 jaar voordat de brand uitgewoed is. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/3b/3bed76474e/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_anthracite_coal_mining_…

Aan het begin van de 19e eeuw werd in heel Europa een nieuwe dans populair. Een beschamend sensuele dans. De kranten spraken er schande van: de wals. Wat was daar zo scandaleus aan? Opmerking: de muziek die te horen is bij het verhaal over het ontstaan van de wals is gewoon een hedendaagse Tiroler Wals. Ik heb geen historisch verantwoorde uitvoerin…

Een van de grondleggers van de entomologie, een van de weinige onafhankelijke bronnen over het leven in de kolonie Suriname onder de slavernij EN een succesvolle zelfstandige onderneemster. Maria Sybilla Merian was geobsedeerd door rupsen en hun metamorphose en wist, tegen alle druk van haar maatschappij in, haar zelfstandigheid te bevechten om zic…

Ons immuunsysteem is een ongelofelijk geavanceerd systeem. Zo ingewikkeld en subtiel dat we het maar gedeeltelijk begrijpen. Des te opmerkelijker dat heel eenvoudige levensvormen, zoals de E. Coli bacterie toch bijna altijd een eigen immuunsysteem hebben. Aanvulling Restrictie enzymen: het is niet mogelijk voor bacterien om de sequences waarop hun …

Een korte extra bonus aflevering met NOG een bijzonder verhaal van gamesmanship in de sport. Hoe vreemde spelregels ervoor zorgden dat het team van Barbados BEIDE doelen aanviel. Correctie: ik zeg in deze aflevering dat Barbados derde werd in het eindtoernooi. Klopt niet: ze werden derde in hun groep en gingen daardoor niet door naar de halve final…

Soms is een toernooi zo slecht ontworpen dat sporters proberen expres een wedstrijd te verliezen. Is dat erg? Kunnen we het voorkomen? Of moeten we het gewoon omarmen? Geen fotopuzzel deze keer. Teun neemt een paar afleveringen vrij. Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Gamesmanship https://en.wikipedia.org/wiki/Sportsmanship https://en.wikiped…

Een eigen onafhankelijke staat uitroepen, je ontworstelen aan het gezag van je land: klinkt aantrekkelijk, maar is minder makkelijk dan het lijkt. Je hebt eigenlijk een eigen territorium nodig. Maar alle land is al geclaimd. Alle land? Nee, niet helemaal... De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/46/46551d285a/index.h…

Hoaxes - broodje-aap-verhalen - zijn niets nieuws. Maar wist je dat er ook op Wikipedia, toch onze beste bron voor "algemeen geaccepteerde waarheid", een heleboel hoaxes staan? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/fd/fdb4d42a13/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Gulliver%27s_Travels https://zapatop…

De zegeningen van de wetenschap zijn talrijk. Maar soms gaat het ook helemaal mis. Zoals in de tijd dat de anatomie tot bloei kwam en de behoefte aan dode lichamen om in te snijden plotseling sterk groeide. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/1c/1ce544e22f/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Burke_…

Waarom hebben we voor mummie eigenlijk zo'n eenvoudig, kort woord? En wist je dat aan vermalen mummie eeuwen lang een geneeskrachtige werking werd toegeschreven? Over de vele toepassingen van... mummie. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/7e/7ee46a6d0b/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Mummia htt…

Wie vaardigheden heeft op gebied A, kan makkelijk gaan denken dat die overdraagbaar zijn naar andere gebieden. Zo dacht Henry Ford dat hij wel kon bedenken wat de beste manier was om rubber to produceren -- en om een betere maatschappij te organiseren --, aangezien hij toch ook de beste manier had weten te verzinnen om auto's van de lopende band te…

Over de enige militaire actie in Noord-Amerika van de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het plaatsen van een automatisch weerstation helemaal in het Noorden van Canada. https://en.wikipedia.org/wiki/Weather_Station_Kurt https://en.wikipedia.org/wiki/German_submarine_U-537 Verder vieren we natuurlijk het nieuwe Nooit Geweten Logo. Kijk hier v…

Over de enorme postume impact van Henrietta Lacks, die zelf door kanker niet oud werd, maar wiens kanker miljoenen levens hielp redden. ERRATUM: in deze aflevering vertel ik dat het vaccin tegen het HPV virus voor meisjes is. Dat is NIET Zo. Mijn schuld. Het vaccin is voor zowel jongens als meisjes opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma en is oo…

Deel 2 van het tweeluik. Deze keer rekenen we af met het cliché "Toen liepen wij hier nog rond in berenvellen". De Hemelschijf van Nebra, gevonden in 1999 in Duitsland, wordt gezien als één van de belangrijkste archeologische vondsten van de 20e eeuw. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/45/451959ef71/index.html Le…

Meer dan honderd jaar geleden werden de resten van een mysterieus mechanisme opgevist uit de Middellandse Zee. Inmiddels weten we vrij precies wat het deed en dat veranderde onze kijk op de Oude Grieken en hun technologie. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/9a/9a23b3617d/index.html Lees hier meer over hoe je kan …

Hier weer een verhaal van een luisteraar. Verteld op 17 november 2024 in de Theaterzaal van de Bibliotheek aan de Neude in Utrecht door Vincent Wever. Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Alves_dos_Reis https://isgeschiedenis.nl/reportage/portugese-bankbiljetten-affaire-valsmunter-veroorzaakte-val-portugese-republiek Voor contact of opmerkingen…

Hier het vierde en laatste verhaal van een luisteraar bij het Nooit Geweten 100 event. Verteld op 17 november 2024 in de Theaterzaal van de Bibliotheek aan de Neude in Utrecht door Nieske den Heijer. Fotopuzzel: https://wikipic.fun/puzzles/79/793d355cb8/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Nicaraguan_Sign_Language https://en.wikipedi…

Bij het Nooit Geweten 100 event werd Teun ook geïnterviewd over ALLES wat de echte fans graag zouden willen weten. Nog een opmerking achteraf: ik heb nog eens wat nagedacht over het onderwerp "geluidjes en muziekjes". Ik denk dat ik de achtergrondmuziek gewoon blijf doen, maar met geluidjes zal ik voorzichtiger zijn. De plaatjes die horen bij het s…

Alexine Tinne was een Nederlandse ontdekkingsreiziger. En een steenrijke erfgename die wat met haar leven probeerde te doen. Die iets probeerde te bereiken. Nog best lastig als je geld hebt als water. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/dd/ddc61df7bf/index.html PS: in deze aflevering noem ik aan het eind wat kriti…

Bij het Nooit Geweten 100 event ondervroeg Teun de penningmeester van het bestuur van Wikimedia Nederland, Bart Nieuwenhuis, over hoe Wikimedia eigenlijk werkt en hoe we er voor moeten zorgen dat Wikipedia een baken blijft van vrije, objectieve kennis voor iedereen. Foto's van het event: https://podcast.nooitgeweten.net/fotos/100/index.html Voor co…

Het tweede verhaal van een luisteraar. Verteld op 17 november 2024 in de Theaterzaal van de Bibliotheek aan de Neude in Utrecht door Sjoerd Boleij. Fotopuzzel over het onderwerp van de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/28/281bd8ca06/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/John_Stapp https://en.wikipedia.org/wiki/Rocket_sl…

Hier het eerste verhaal van een luisteraar. Verteld op 17 november 2024 in de Theaterzaal van de Bibliotheek aan de Neude in Utrecht door Indigo Beers. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Axolotl https://nl.wikipedia.org/wiki/Neotenie https://en.wikipedia.org/wiki/Chinampa Voor contact of opmerkingen: Twitter: @NooitPodcastEmail: nooitgeweten@…

De honderdste aflevering. Een registratie van de opname voor live publiek in de Theaterzaal van de Utrechtse Bibliotheek aan de Neude. Foto's: https://podcast.nooitgeweten.net/fotos/100/index.html Over de oorsprong van ons woord 'honderd' EN over Gutenberg en wat hij nou precies uitvond. Nagekomen opmerking van een luisteraar: het Koreaans heeft ee…

Bijna alle volwassenen hebben er wel één onder de leden: een herpes virus. En je komt er nooit meer helemaal van af. En dat komt door de speciale truuk die alle herpes virussen kunnen: verstoppen. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/a4/a4068a28ce/index.html Nooit Geweten Live: De voorstelling is helemaal uitverkoc…

Er zijn heel veel soorten bananen in de wereld, maar ALLE bananen in onze supermarkt zijn hetzelfde. Echt genetisch identiek. Waarom? Commercie en logistiek. En nu gaat onze soort banaan ook nog uitsterven! De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/5f/5f2ce7bbd4/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Banana…

Japanse auto's in Japan zijn niet de Japanse auto's die we hier op de weg zien. Er zijn super-luxueuze Rolls Royce-achtige Toyota's, maar ook kei cars: micro-autootjes in leuke speelgoedauto-vormen. Waarom hebben we die hier niet? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/ea/ea746d040a/index.html Leeslijst: https://en.w…

Misschien ken je de naam Godiva van doosjes bonbons of uit een liedje. Maar wie was die lady eigenlijk en hoeveel is er waar van de legende over haar protest tegen hoge belastingen? Het wikipedia spel waarover ik vertelde in de intro vind je hier: https://wikiwiskwis.be Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Lady_Godiva https://en.wikipedia.org/w…

Hoe het Australische leger de oorlog verklaarde aan een van hun meest zachtaardige inheemse diersoorten en... verloor. Ik vergat het in de uitzending te melden, maar dit onderwerp werd getipt door Thijs Kokken. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/ba/ba11a61933/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Ra…

Je zou zeggen: hoe kan je een gevaarte van 3500 kg vol radioactief materiaal ooit kwijtraken? Toch slaagde het Amerikaanse leger er al best vaak in om een kernbom zoek te maken. Vermist. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/7d/7d51034f37/index.html Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Tybee-bom https://en.wikip…

Wat kan er vrolijker zijn dan een heleboel kleurige ballonnen? Nog meer kleurige ballonnen? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/63/63036a5e27/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Balloonfest_'86 6 minuten documentaire: https://www.youtube.com/watch?v=n0CT8zrw6lw Voor contact of opmerkingen: Twitter:…

Ter gelegenheid van de Olympische Spelen in Parijs, een aflevering over de meest Olympisch der Olympische sporten. Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Hink-stap-springen https://en.wikipedia.org/wiki/Triple_jump https://www.sports-reference.com/olympics/summer/1896/ATH/mens-triple-jump.html https://exarc.net/issue-2017-3/at/reconstruction-anci…

Uit de klassieke oudheid hebben we eigenlijk maar verrassend weinig primaire bronnen over. Bijna alles is een kopie van een kopie door censurerende monniken. Een van de langste echt oorspronkelijke teksten uit de klassieke wereld is een grafrede voor een vrouw. Een heldhaftige vrouw. Waarvan we dus best veel weten, maar niet haar naam... De fotopuz…

De eerste keer dat een zwarte sporter de vertegenwoordiger was van heel Amerika. In een directe tweestrijd tegen Nazi-Duitsland. Over sport, racisme en vriendschap. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/1a/1a64dfd1ee/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Joe_Louis https://en.wikipedia.org/wiki/Joe_Loui…

We duiken in het verhaal Frankenstein zoals Mary Shelley het schreef in de zomer van 1816. De allereerste science-fiction roman. Een verhaal met zoveel diepgang en lagen dat we het blijven gebruiken om ons punt te maken, terwijl we het verhaal niet eens zo goed kennen. Oh, naast de vier die ik in de aflevering noemde werd de fotopuzzel vlak voor sl…

De grootste vulkaanuitbarsting uit de opgetekende geschiedenis had vele gevolgen. Van hongersnoden aan de andere kant van de wereld tot prachtige kunst. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/9b/9b35cf725a/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/1815_eruption_of_Mount_Tambora https://nl.wikipedia.org/wiki…

Over het hoe en waarom van de kleur van bloed. En waarom we degenkrabben kwellen om ze hun prachtige baby-blauwe bloed af te pakken. RECTIFICATIE: In deze aflevering vertel ik dat rode bloedcellen zo vol met hemoglobine zitten dat 95% van hun droge gewicht daaruit bestaat. Dat klopt. Maar ik zei ook dat in die resterende 5% alles zit wat alle celle…

Het verhaal van Jerry en Marge Selbee, die een manier vonden om in de Lotto structureel winst te maken en daar miljoenen dollars aan over hielden. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/7c/7cf2007bbb/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Jerry_%26_Marge_Go_Largehttps://highline.huffingtonpost.com/articl…

Helaas is het niet zo dat goede bedoelingen altijd leiden tot goede uitkomsten. Maar daartegenover staat dat kwade bedoelingen soms ook verrassend goed uitpakken. Over een enorme misogyne hork van een vent die het leven van miljoenen en miljoenen vrouwen ten positieve veranderde. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzle…

Emoji zijn de body language van het internet. Best vreemd dat de inhoud daarvan bepaald wordt door een commissie van 20 afgevaardigden van tech bedrijven uit Californië. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/7f/7f09716dc8/index.html Een paar bekende emoticons: :-) de oorspronkelijke smiley :-( sad smiley :D hard lac…

Oorlog geeft de ruimte aan originele ideeën. Bijvoorbeeld aan het bouwen van enorme vliegdekschepen van ijs. Ik ben helemaal vergeten in de aflevering te melden dat ik het idee voor dit onderwerp had gekregen van Jan Willem de Vos. Ik zal het inhalen bij de volgende. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/ce/ce531a16…

Sorry, geen volledige aflevering dit keer. Maar wel een kort leuk verhaal. Over oorlog. Maar dan vriendelijk. De fotopuzzel voor de volgende aflevering blijft: https://wikipic.fun/puzzles/12/123d614f2f/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia.org/wiki/Hans_Island https://insh.world/geo/canada-keeps-leaving-bottles-whiskey-remote-island/ https://e…

Van alle afschuwelijke dodelijke ongelukken is het latrine-incident van Erfurt misschien wel het onsmakelijkste. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/12/123d614f2f/index.html Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Heilige_Roomse_Rijk https://nl.wikipedia.org/wiki/Keizer_Hendrik_VI https://www1.wdr.de/stichtag/sti…

Een raadsel uit de afdeling: Hoe flikken die dieren dat toch? Lopen op het plafond, vliegen, spinnen en vooral: gekko's. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/5c/5c42720efa/index.html Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Gekko's https://nl.wikipedia.org/wiki/Hechtlamellen https://nl.wikipedia.org/wiki/Vanderwaal…

Amazing Grace, het is een religieus gezang dat voor Amerikanen een diepe betekenis heeft. Maar waar gaat het eigenlijk over? En is het niet raar dat men nog steeds een lied zingt waarvan de tekst werd geschreven door een slavenhandelaar? De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/73/731742780f/index.html Leeslijst: https…

We hebben tien vingers, tweemaal vijf. Dat heeft best veel invloed op ons telsysteem en daarmee op onze cultuur en taal. Tellen op je vingers is heel natuurlijk en intuïtief. Toch doet niet iedereen het op dezelfde manier. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/41/4134cf4f24/index.html Leeslijst: https://en.wikipedia…

Jan Baert was een echte Nederlandse zeeheld waarvan Nederlanders over het algemeen nog nooit hebben gehoord. Omdat hij het meest bekend is van een nederlaag van de Republiek der Verenigde Nederlanden. In Duinkerke, in Frankrijk, daar kent iedereen hem. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/48/48504b8063/index.html L…

Een kerstaflevering over heldendom. En alvast een gelukkig nieuwjaar. De fotopuzzel voor de volgende aflevering: https://wikipic.fun/puzzles/d0/d015e8c36f/index.html Leeslijst: https://nl.wikipedia.org/wiki/Douglas_Bader https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Britain https://en.wikipedia.org/wiki/Adolf_Galland https://www.keymilitary.com/article/o…