Thanks to visit codestin.com
Credit goes to www.scribd.com

0% found this document useful (0 votes)
87 views26 pages

Masta Devata

masto is popular god of karnali in nepal

Uploaded by

abhisek joshi
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as DOC, PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
87 views26 pages

Masta Devata

masto is popular god of karnali in nepal

Uploaded by

abhisek joshi
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as DOC, PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 26

di6fsf] kl/ro

hg>'lt cg';f/, di6fsf !@ efO / !^ j}gL ejfgL lyP . k}nf pgLx¿;Fu}


lyP . aemfª lhNnfsf] afGgL / 9F8f/ di6f b]jtfsf d'n s]Gb| x'g\ .
sfnfGt/df tL :yfgaf6 ljljw sf/0fj;\ di6f efOx¿ cf–cfˆgf hgtf af]s]/
k"j{, klZrd, pQ/, blIf0flt/ a;fOF ;b{} uP . sfnfl;Nnf di6f, di6f
j08fnL, Ho"n]vL di6f, l;Fhfklt di6f, b'w] di6f, bfx|] di6f,
yfk'{ di6f O{Toflbsf wfdL, k'hf/L jf hgtf;Fu s'/fsfgL ubf{ di6fsf]
d'ns]Gb| aemfª g} /x]sf] b]lvg cfof] .
!^ j}gL ejfgLn] klg di6f;Fu vrkr ePkl5 cGtcGt} a;fOF ;f/] . oL
dWo] ;'df{b]jL aemfª s} ;'df{ ;/f]j/df uP/ a;Lg\ . al8dflnsf rflxF
afh'/fsf] Pp6f cUnf] kxf8sf] r'r'/f]df a;Lg\ . em08} # xhf/ lkm6
cUnf] kxf8L r'r'/f]df pgsf] df0f' 5 .
di6fsf df0f'df tLgj6f b]jtf x'g] ub{5g\ . di6f, :yfgLo s'g} csf{]
clwsf/ k|fKt b]jtf / ejfgL . di6fsf hgtfn] qmdz} jf kj{ cg';f/ oL tLg
b]jtfnfO{ k|fyldstfsf] cfwf/df k"hf ug{] ub{5g\ . s'g} klg df0f'df
di6f PSn} a:b}g . leq tLg b]jtf x'G5g\ eg] aflx/ p;sf] kmf}Fh a:g]
ub{5 .
di6f lg/fsf/ b]ptf x'g\ tyflk pgL lznf ¿kdf 5g\ . di6fsf ;a} df0f'leq
lznf /flvPsf] x'G5 . oL lznfx¿ sf]xL rflxF xfdLn] b]Vg] u/]sf
lzjlnª\uem}F nfDrf] cfsf/sf x'G5g\ eg] sf]xL rflxF zflnu|fd e}Fm
r]K6f] k/]sf jf c08f cfsf/sf x'G5g\ . lznf;Fu} lqz'n / ?b|fIfsf] dfnf
klg /flvPsf] x'G5 .
di6fsf d"lt{ eg] klg ¿k eg] klg log} lznf x'g\ . oL afx]s pgsf cGo
d"lt{ 5}gg\ . x'Fb}gg\ klg . cfh;Dd klg di6fsf xftd'v, gfsk]6,
v'§fjfnf d'lt{ 5}gg\ .
lhNnf / :yfg cg';f/ di6fsf ljljw gfdx¿ 5g\ . h:t}M aemfªsf]
afGgLdf a;]sf di6fnfO{ afGgL di6f elgof] . 9F8f/ ofgL Ejfª k/]sf]
7fpFdf a;]sf di6fnfO{ 9F8f/ di6f elgof] . s}nfz vf]nfdf a;]sf
di6fnfO{ s}nfz] di6f elgof] . hnf;odf a;]sf di6fnfO{ Gofpnf di6f
elgof] . Ho'n -v]t_ df a;]sf di6fnfO{ Ho'n]vL di6f elgof] .
h'Dnfsf] l;Fhfaf6 cfPsf] di6fnfO{ l;~hfklt di6f elgof] O{Toflb .
di6fn] hxfFg]/ a:g] O{R5f u/] jf pgn] hxfFg]/ :yflkt x'g rfx],
ToxLg]/ pgsf] dlGb/ jf yfg lgdf{0f u/]/ k'hfcfhf rnfpg]
ul/of] . /, ;f]xL :yfgsf] gfdn] tL di6fnfO{ lrGg yflnof] . h:t}M !@
efO a08fnLnfO{ klg di6f g} elgG5 . oL !@ efO a08fnLx¿ sf]xL
ltv'{nfsf] ¿vsf] h/fdf uP/ a;] t lognfO{ ltv'{nf sf6\g] a08fnL eg]/
lrlgof] . sf]xL afFemsf] h/fdf a;] t pgnfO{ afFemh/f a08fnL
elgof] . d]nsf] h/fdf a;]sf a08fnLnfO{ d]nh0ff a08fnL elgof]
cflb .
ljljw gfd eP klg di6fsf d'Vo b'O{ ?k dflgG5g\–b'w] di6f / bfx|]
di6f . b'w] di6fn] anL lnFb}gg\ . b'w, kmnk"mn cflbsf] ;flTjs
ef]u dfq} lnG5g\ . bfx|] di6fn] rflxF af]sfsf] anL lnG5g\ .
ejfgLnfO{ rfxLF af]sf;Fu} /fFufsf] anL r9\5 . di6fn] rflxF
af]sfsf] dfq} anL lnG5g\ .

df0f'
b]jLb]jtf a;]sf] 3/nfO{ :yfgLo efiffdf df0f' elgG5 . ¿v jf ‰ofª
dfq} 5 eg] To;nfO{ yfg elgG5 . df0f' dfg] g]kfnL efiffdf dlGb/ .
sfnL–;]tL–s0ff{nLlt/sf df0f'x¿df s]xL b[Zo ;dfg b]lvG5g\ .
h:t}M x/]s b]jLb]ptfsf] df0f'df ;fgf 7"nf lqz'nx¿ /flvPsf x'G5g\ .
7"nf / ;fgf 306x¿ x'G5g\ . ;fgf 306x¿sf u'R5f df0f' j/k/ e'ml08Psf
b]lvG5g\ . /ftf;]tf Wjhfx¿ x'G5g\ . ¿b|fIfsf dfnfx¿ r9fOPsf x'G5g\
.
oL ;a} ;fdu|Lx¿ bz{gfyL{n] ljleGg cj;/df >Wbfk"j{s r9fPsf
x'G5g\ . s'g} s'g} df0f'sf t uh'/d} Wjhf / lqz'n /flvPsf b]lvG5g\ .
df0f'sf leQfdf /ftf] / ;]tf] /+u dfq} kf]ltPsf] x'G5 .
di6fsf k|frLg df0f'x¿sf] ;+/rgf k/Dk/fut 3/ s} z}nL / cfsf/sf 5g\–
kTy/n] 5fPsf 5fgfx¿Ù leqkl§ d'l:snn] %÷!) hgf c6fpg] . s'g} s'g}
df0f' t cTolws ;fgf x'G5g\, hxfFleq Ps hgf klg d'l:snn] c6fpg]
ub{5 .
s'g} s'g} df0f' v]tx¿sf] aLrf]lar :yflkt 5g\ eg] s'g} s'g} df0f' rflxF
r§fg jf 9'ª\ufdfly 5g\ . s'g} s'g} df0f' ¿vsf] km]bdf 5g\ eg] s'g}
s'g} df0f' hnf;osf] lsgf/df 5g\, s'g} s'g} rflxF ;Nnfsf] h+unleq
5g\ .
di6fnfO{ eJo 3/ dg kb{}g . k/Dk/fut 3/df g} a:g dg k/fpF5 .
9F8f/ di6fsf] 5fgf] v/sf] lyof] t/ 5fgf] 5fpg] lhDdf lnPsf]
hflt ;d'bfon] jif{}lkR5] 3/sf] 5fgf] km]g{] emGem6af6 d'St x'g
h:tfsf] 5fgf /flvlbP . of] s'/f di6fnfO{ dg k/]g\ . lgs} jif{b]lv
9F8f/sf] wfdLdf di6f r9]sf] 5}g . o;sf/0f, :yfgLon] w]/} k6s
Ifdfk"hf u/]/ di6fnfO{ af]nfpg vf]h] . di6fn] ;Gb]z k7fP, …
dnfO{ g;f]wL lsg ltdLx¿n] d]/f] 3/nfO{ h:tfn] 5fof} < of]
dnfO{ dg k/]sf] 5}g . dnfO{ v/s} 5fgf] l7s lyof] .Ú
afGgL di6fsf] klg df0f' kSsL agfPsf] ljifodf di6f l/;fPsf] 5
eGg] :yfgLo dfGotf 5 . ToxfF klg di6fnfO{ af]nfpg cg]s Ifdfk"hf
/ ?b|L xf]dflb sfo{ ul/Psf 5g\ . di6fn] s]xL ;dokl5 cfpg] ;'rgf
k7fPsf] hfgsf/x¿n] atfP .
di6fsf df0f'leq Pp6f uEo"/-ue{u[x_ x'G5 . uEo"/df di6f lj/fhdfg
x'G5g\ . uEo"/ aflx/ wfdLsf] kf7ynf] x'G5 . kf7ynf] s} 5]p5fp
kf/]/ af]sf aln lbg] 7fpF x'G5 . leq 7fpF kof{Kt 5 eg] hUu] klg
leq} agfOPsf] x'G5 . leq kof{Kt 7fpF 5}g eg] aflx/ cfFugdf hUu]
agfOPsf] x'G5 .
s'g} s'g} df0f'leq b'O{6f di6f x'G5g\ . b'O{6f di6f ePsf] df0f'df
wfdLsf klg b'O{ kf7ynf x'G5g\ . h:t}M c5fd lhNnfsf]
d+un;]gdf /x]sf] l;Fhfklt di6fsf] df0f'df tLgj6f kf7ynf 5g\ . Pp6f
bfx|] di6fsf nflu, Pp6f l;Fhfklt di6fsf nflu clg Pp6f rflxF df0f'sf]
9f]sfaflx/ Gofpnf di6fsf nflu .

di6fsf kj{x¿
di6fsf vf; vf; kj{x¿ k'Go' -k"l0f{df_ sf] lbg kg{] ub{5g\ . s'g}
s'g} di6fsf jif{df tLgj6f kj{ x'G5g\ . s'g} s'g} di6fsf rf/j6f t s'g}
s'g} di6fsf ^ j6f . vf; u/]/ j}zfv, ;fpg, sflt{s / df3sf] k"l0f{df ltlydf
di6fsf df0f'df d]nf nfUg] ub{5g\ . ef]u / anLx¿ r9\g] ub{5g\ eg]
wfdLn] di6fsf uxgfx¿ af]s]/ gfrv]nf] ug{] ub{5g\ .
o; ;dodf 6f9f 6f9fb]lv di6fsf hgtf d]nf eg{ cfpF5g\ . cf–cfˆgf]
cf:yf / uR5] cg';f/sf bfge]6Lx¿ r9fpg] ub{5g\ . efsn k"/f
ePsfx¿ efsn lbg cfpF5g\ . ;d:ofdf k/]sfx¿ efsn
ug{ cfpF5g\ . ;of}Fsf] ;+Vofdf af]sfx¿sf] anL r9\5 .
s'g} s'g} di6fnfO{ 3f]8f klg r9fO{G5 . afh'/fsf] Ho'n]vL di6f /
c5fdsf] sfnfl;Nnf di6fn] 3f]8f efsn lng] ub{5 . efsn ul/Psf]
3f]8fsf] anL rflxF x'Fb}g . wfdLn] To;nfO{ cfˆgf] k|of]udf
Nofpg] ub{5g\ . 3f]8fsf] ;+Vof w]/} k'u]sf] v08df a]Rg] klg
ub{5g\ . oL 3f]8f a]r]/ kfPsf] k};faf6 di6fnfO{ ;'gsf]
d"lt{ r9fOG5 .
g]kfnleq di6fsf] d'n ynf] sfnL, ;]tL / s0ff{nL xf] eg] ef/tleq rflxF
pQ/fv08 . di6f ;+:s[ltsf] pb\ud egf}F jf d'n ynf] egf}F, g]kfnsf]
s0ff{nLb]lv ef/tsf] pQ/fv08;Ddsf] e'efu g} xf] .
ablnFbf] ;dfh, lrGtg / ef}lts kl/j]zdf h]gt]g k|sf/]0f o; If]qdf di6f ;
+:s[lt / k/Dk/f clxn] klg hLjGt g} 5 . a]nf a]nfdf ePsf]
a;fOF;/fOFsf] sf/0f di6fsf hgtf w]/} 7fpFdf ltt/lat/ eO{;s]sf 5g\
eg] sltkon] rflxF cfk"m hxfF a;]sf] 5, ToxLF cfˆgf] s'nb]jtf
d:6fnfO{ :yflkt u/]sf] 5 .
d'n:yfgdf wfld{s cEof;, ;+:s[lt / k/Dk/fsf] h'g :j¿k x'G5,
a;fOF;/fOF u/]/ hfFbf To;df km/s cfpFb} hfFbf] /x]5 .
h;n] ubf{, Psflt/ d'n dfGotfsf] ljkl/t uP/ dgu9Gt syf sxfgL / ljljw
k|sf/sf :jfy{x¿ wfld{s cf:yf, ;+:s[lt / k/Dk/fdfly xfjL x'g
yfNbf/x]5g\ eg] csf{]lt/, >'ltdf dfq} afFr]sf] ;+:s[lt jf k/Dk/f
k':tfGt/0f x'Fb} hfFbf lvO{Fb} hfFbf] /x]5, k'hfcfhf, j|tpkf;gf,
rf8kj{ O{Toflb ljifosf hfgsf/Lx¿ x/fpFb} hfFbf /x]5g\ .
To;}n], s'g} klg df}lns ;+:s[lt jf k/Dk/fnfO{ gofF k':tf;Dd klg
hLjGt /fVg'sf nflu, xfn cfP/, lnlkaWb ug'{ cTofjZos eO{;s]sf] 5 .
/, ;Fu} To;k|lt gofF k':tfsf] cfsif{0f a9fP/ hg>'ltx¿, d'NodfGotfx¿,
k/Dk/fx¿ x:tfGt/0f ug'{klg TolQ g} h¿/L x'g yfln;s]sf] 5 .
t;y{, o; k':tsn] yf]/ ax't eP klg di6f ;+:s[lt / k/Dk/faf/] ;TotYo
hfgsf/L ;dfh ;dIf k]z ug{] 5 / ljljw :jfy{n] k|]l/t eP/ :jfyL{ ;d"xaf6
;dfhdf km}nfO{Psf e|dx¿ lr/kmf/ ug{ ;xof]uL e"ldsf v]Ng]5
eGg] ljZjf; lnPsf] 5' .

di6fnfO{ ;a}n] 5'g kfpFb}gg\


dlGb/sf] leqkl§ uEo'/ -ue{u[x_ x'G5 . ToxL ue{u[xleq tf]lsPsf]
7fpFdf di6f b]jtf :yflkt x'G5g\ . uEo'/ Psbd} kljq 7fpF xf] .
oxfFleq hfg] cg'dlt ;a}nfO{ x'Fb}g .
k'hfcfhf jf kj{sf] ;dodf afx]s cGo ;dodf uEo'/sf] 9f]sf aGb x'G5 .
9f]sf 5}g eg] kbf{ nufO{G5 . k'hfcfhf jf kj{sf] ;dodf dfq}
uEo'/sf] 9f]sf vf]lnG5 .
rfaL /fVg], uEo'/sf] x]/rfx / ;/;kmfO{ ug{] lhDdf e08f/Lsf] x'G5 .
k'hfkf7 nufotsf wfld{s sd{ ug{] lhDdf k'hf/Lsf] x'G5 .
dlGb/sf k'hf/LnfO{ dfq} uEo'/leq hfg] clwsf/ x'G5 eg]
k'hfcfhf ;'¿ x'g'cl3 / ;lsPkl5 ;/;kmfO{sf nflu e08f/LnfO{ uEo"/leq
hfg] clwsf/ x'G5 .
cGon] rflxF aflx/} a;]/ k'hfcfhfdf ;xefuLtf hgfpg] ub{5g\ .
di6f ;jf/ ePsf] a]nfdf rflxF wfdL klg uEo'/df hfg] ub{5g\ cGoyf
uEo'/df k:g] cg'dlt wfdLnfO{ klg 5}g .

di6fsf d'Vo ;]js


di6fsf sfd ug{ Ps hgf k'hf/L, Ps hgf wfdL, Ps hgf k"mnkft], Ps
hgf gfO 7fs'/, Ps hgf e08f/L, Ps hgf bdfxf ahfpg] clgjfo{ 5g\ .
k'hf/Lsf] sfd kj{sf ;dodf df0f'df cfpg] / k'hfcfhf ug{]÷u/fpg] x'G5
. s;}n] hUu] nfpg] rfx]sf] x'G5 jf s;}n] nfv aQL afNg rfx]sf]
x'G5Ù ;f] cj;/df k'hf/Ln] tL sfo{ ;DkGg u/fpg'kg{] x'G5 .
To;}u/L, d'Vo d'Vo kj{df di6fsf] k'hf klg k'hf/Laf6 g} x'G5 . s'g}
s'g} df0f'df rflxF di6fnfO{ r9fOPsf af]sfnfO{ klxnf] df/ xfg{]
bfloTj klg k'hf/Lsf] x'G5 .
k"mnkft]sf] sfd rflxF cGo ;dodf df0f'df lgTo k'hf nfpg]Ù
dlGb/sf] ;/;kmfO ug{] /x]sf] x'G5 . e08f/Lsf] sfd rflxF
di6fnfO{ r9fPsf] b'waf6 vL/ agfpg' xf] . of] vL/
eSthgx¿nfO{ k|;fbsf] ¿kdf ljt/0f ul/G5 .
wfdLsf] sfd rflxF kj{sf] a]nf df0f'df /x]sf] kf7ynf]df a;]/
eSthgx¿nfO{ l6sf nfO{lbg], di6f ;jf/ u/fP/ sfDg], aln r9]sf]
af]sfsf] /ut lkpg], s;}nfO{ s'g} ;d:of 5 eg] To;sf] ;dfwfg di6faf6
u/fO{lbg] /x]sf] x'G5 . To;}u/L, wfdLnfO{ sfFw xfNg] klg Ps
hgf x'G5 . wfdLn] gfrv]nf] ul//x]sf] a]nf p;n] wfdLnfO{ cfˆgf]
sfFwdf af]Sg] ub{5 .
gfO 7fs'/ rflxF To;a]nfsf] /fhvfGbfgsf] ;b:o x'g] ub{5 .
tTsfnLg ;dodf e'/] 6fs'/] /fhfx¿ lyP . ltg} e'/] 6fs'/]
/fhfnfO{ di6fn] cfˆgf] gfO 7fs'/ /fv] . /, cfh ko{Gt ltg}
/fhfsf ;Gtfgx¿ di6fsf gfO 7fs'/ 5g\ .
logLx¿nfO{ l6s] klg elgG5 . lsgeg] df0f'sf] klxnf] l6sfdf
logLx¿sf] clwsf/ /xG5 . logLx¿nfO{ l6sf gnfO{ di6fsf hgtfn]
l6sf nfpg ldNb}g . df0f'df gofF lgo'St ePsf] wfdLnfO{ ku8L
afFWg] clwsf/ klg logLx¿nfO{ dfq} 5 . wfdLsf] kf7ynf]sf] l7s
ljkl/t lbzfdf sfhLsf] nflu a:g] :yfg x'G5, df0f'leq .
o;}u/L, di6fsf nflu bdfxf ahfpg]x¿ x'G5g\ . pgLx¿sf] sfd kj{sf
a]nf df0f'df pkl:yt x'g] / k'hfsf] a]nfdf bdfxf ahfpg] /x]sf] x'G5 .
wfdLsf] kf7ynf] agfpg cfjZos ;fdu|L h'6fpg] / agfpg] sfd klg Ps
hgfnfO{ lhDdf lbOPsf] x'G5 . s;}nfO{ bfp/f Joj:yfkg, di6fsf n'uf,
sfDnf, sk8fsf] lhDdf lbOPsf] x'G5 .
o;/L df0f'sf ljleGg sfd ljleGg hflt ;d'bfonfO{ lhDdf nufOPsf]
x'G5 .
alndfly clwsf/
df0f'df aln r9]sf] af]sfsf] 6fpsf]df wfdLsf] clwsf/ x'G5 . st} st}
rflxF k'hf/Lsf] clwsf/ x'G5 . hxfF af]sfsf] 6fpsf]df wfdLsf] clwsf/
5, ToxfF af]sfsf] lkmnf]df k'hf/Lsf] clwsf/ x'G5 . hxfF af]sfsf]
6fpsf]df k'hf/Lsf] clwsf/ 5, ToxfF af]sfsf] lkmnf]df wfdLsf]
clwsf/ x'G5 .
To;}u/L, af]sfsf] e'F8Ldfly bdfxf ahfpg]sf] clwsf/ x'G5 . af]sfsf]
3fF6L k'mnkft]n] n}hfG5 . h;n] af]sf efsn u/]sf] lyof], p;n] rflxF
af]sfsf] larsf] z/L/ lnP/ hfG5 . sf6s'6 kf/]/ cfkmGt jf ufpFn]sf
dfem k|;fbsf] ¿kdf ljt/0f ug{] ub{5 .

dxfb]jsf] c+z x'g\ di6f / ejfgL


;To o'udf, k|hfklt bIfn] Pp6f ljzfn o1 cfof]hg u/] . To; o1df
pgn] ;a}nfO{ af]nfP t/ cfˆg} 5f]/L ;tLb]jL / HjfOF
dxfb]jnfO{ af]nfPgg\ . cl3 a|XdfhLn] klg o:t} o1 cfof]hg u/]sf
lyP . To; o1df l9nf u/L pkl:yt x'g k'u]sf bIfnfO{ ;a}n] cf–cfˆgf]
cfzgaf6 p7]/ gd:t] u/]sf lyP . t/, dxfb]j g cfzgaf6 p7\g' eof] g t
gd:t] g} ug'{eof] . To; ckdfgsf] abnf :j?k o; o1df bIfn]
dxfb]jnfO{ lgDtf] lbPgg\ .
lktfn] o1 cfof]hg u/]sf] yfxf kfPkl5 ;tLb]jL hfg'eof] . o1df
dxfb]jnfO{ gaf]nfpg'sf] sf/0f ;f]Wg'eof] . bIfn] 7f8f] hjfkm
lbPkl5, pkl:yt ;a}nfO{ ufnL ub{}
pxfFn] o1sf] clUgdf xfd kmfn]/ cfTdbfx ug'{eof] .
;tLb]jLn] bIfsf] o1df cfTdbfx u/]kl5, qmf]lwt dxfb]jn] bIf;Fu
abnf lng cfˆgf] Pp6f h6fnfO{ r'F8]/ lznfdf k5fg'{ eof] . To;
h6faf6 jL/eb| / dxfsfnL pTkGg eP .
To;kl5, dxfb]jn] ltgLx¿nfO{ bIfsf] o1 e+u ug{ cfb]z lbg'eof] .
dxfb]jsf] cfb]z kfPkl5, ljleGg k|sf/sf 8/nfUbf ;]gfx¿sf] x'n af]s]/
jL/eb| / dxfsfnL bIfsf] o1 e+u ug{ uP . ToxfF pgLx¿sf]
b]jtfx¿;Fu eoª\s/ o'Wb k¥of] . To; o'Wbdf /utsf] xf]nL v]lnPsf]
lyof] .
jL/eb|n] bIfsf] 6fpsf] sf6]/ o1sf] clUgdf cfx'tL lbP . To;/L bIfsf]
o1 e+u eof] . kl5 ;a} b]jtfx¿n] dxfb]j sxfF uP/ o1nfO{ cw'/} 5f8\
g' /fd|f] xf]O{g eGb} o1 ;DkGg ug{sf nflu bIfnfO{ hLljt ul/lbg
cfu|x u/] . b]jtfx¿sf] cfu|x cg';f/, dxfb]jn] jL/eb|nfO{ alnof]Uo
kz'sf] 6fpsf] lnP/ cfp eGg'eof] .
jL/eb| alnof]Uo kz'sf] 6fpsf] vf]Hg lxF8] / af]sfsf] 6fpsf] af]s]/
kms{] . dxfb]jn] ToxL hf]8]/ bIfnfO{ k'gM hLljt ul/lbg'eof] .
o; syfnfO{ ljZn]if0f ubf{ jL/eb| g} di6f / dxfsfnL g} ejfgL x'g\ ls
eGg] dx;'; u/fpFb5 lsgeg],
!_ ejfgL t b'uf{ jf dxfsfnL s} bf];|f] gfd xf] . lognfO{ g} afh'/flt/
dflnsf, 88]Nw'/flt/ pu|tf/f, a}t8Llt/ d]nf}nL eujtL, /0fz}gL, lgª\
nfz}gL O{Toflb elgPsf] 5 . sfnL–;]tL–s0ff{nLlt/ ejfgLsf hlt ¿k
5g\Ù tL ;a} n8fs' k|j[lQsf 5g\ . logsf ;a} df0f'df af]sf / /fFufsf]
aln r9\g] ub{5 .
@_ di6fsf] klg Pp6f /f}b| ¿k 5–bfx|] di6f . bfx|] di6fnfO{ af]sfsf]
anL r9\5 t/ /fFufsf] anL r9\b}g . st} st}sf di6fn] bfFtn] g} 6f]s]/
af]sfsf] aln lng] ub{5g\ eg] st} st} rflxF k'hf/Ln] af]sf anL u/]/
di6fnfO{ /ut ef]u nfO{lbg] ub{5g\ .
#_ di6fn] af]sfsf] dfq} anL lng] k/Dk/fnfO{ jL/eb|n] af]sfsf]
6fpsf] af]s]sf] k|;+u;Fu hf]8]/ x]g{ ;lsG5 . sltko df0f'df af]sfsf]
6fpsfdfly wfdLsf] clwsf/ x'g] ub{5 . wfdL di6fsf ;jf/L x'g\ . t;y{,
jL/eb|n] af]sfsf] 6fpsf] af]s]sf] k|;+u;Fu of] k|;+u ldnfg ubf{, cfh
ko{Gt wfdLdf ;jf/ eP/ cfpg] jL/eb|?kL di6fn] af]sfsf] 6fpsf]df
cfˆgf] clwsf/ 5f8]sf 5}gg\ eGg] b]lvG5 .
$_ jL/eb| / dxfsfnL Ps ;fy dxfb]jsf] h6faf6 pTkGg ePsf sf/0f
bfh'a}gL x'g] g} eP . ToxL jL/eb| / ToxL dxfsfnLnfO{ :yfgLon]
di6f / ejfgL dfg]kl5 di6f / ejfgL klg :jtM bfh'a}gL kg{] g} eP .
%_ d:ts ofgL bIfsf] 6fpsf] sf6]sf] / bIfnfO{ k'gM hLljt kfg{ klg
6fpsf] g} af]s]/ cfPsf] sf/0f jL/eb|nfO{ di6f eGg yflnPsf] x'g;S5 .
^_ af]sf aln r9fpg' cl3 o1-hUu]_ nfpg] k/Dk/f clxn] klg oyfjt\ g}
5 . ;Too'udf bIfn] cf/De u/]sf] o1, af]sfsf] 6fpsf]
hf]l8Pkl5 ;DkGg ePsf] lyof] .
&|_ hUu] nfPsf] a]nf k9\g] dGqx¿ ¿b|Laf6 lnOPsf x'g\ . ?b|L
dxfb]jsf nflu kf7 ul/G5 .
*_ di6fsf df0f'df /flvg] lqz'n, ?b|fIfsf] dfnf, aflng] w'gL
O{Toflbn] klg di6f dxfb]j s} c+z x'g\ eGg]df s'g} z+sf /xFb}g .
h;/L j}i0fjsf nflu t'n;Lsf] dfnf clgjfo{ 5, h;/L af}Wbsf nflu
a'Wblrq dfnf clgjfo{ 5, To;/L g} di6fsf nflu ?b|fIfsf] dfnf / ?b|
Lkf7 clgjfo{ 5 .

Pp6f csf{] dt klg 5–


di6f ;+:s[ltsf ljb\ pdfsfGt hf]zLsf cg';f/, di6fnfO{ O{Gb| cg'h
ofgLsL pk]Gb| cyf{t\ lji0f' elgPsf] xf] t/ sfnfGt/df zAb cke|+z
eP/ O{Gb|hf x'g uof] . h;n] ubf{ cfd dflg;x¿n] O{Gb|sf efO
lji0f' :j¿k di6fnfO{ O{Gb|sf 5f]/f hoGt :j¿k 7fGg yfn] .
>Ldb\ efujtsf] 5}F7f}F :sG5sf] 5}7f}F cWofosf] * cf}F Znf]sdf
hoGtnfO{ O{Gb| cg'h elgPsf] 5 .
lji0f' g} di6f x'g\ eGb} hf]zL b'O{j6f ts{ lbg'x'G5–klxnf], h;/L
lji0f'sf dT:o, s'd{, jfdg, k/z'/fd, >L/fd O{Toflb ljleGg cjtf/ 5g\
To;}u/L di6fsf klg 9F8f/, afGgL, kfgL O{Toflb cg]s ¿k 5g\ .
bf];|f], pxfFsf] ts{ 5–aemfªdf /x]sf] 9F8f/ di6f eujfg lji0f'sf] jfdg
¿k x'g\ .
9F8f/sf] cy{ 9\jfª jf b'a}lt/ Kjfn k/]sf] eGg] cy{ nfU5 . hf]zL
eGg'x'G5, eujfgn] jfdg cjtf/ lnP/ h'g :yfgdf anL /fhfnfO{ kftfn
w;fpg' ePsf] lyof], To;} :yfgnfO{ :yfgLon] 9F8f/ di6f eGb} k'Hg
yfn] .
di6f ;+:s[ltsf ljb\ k|]d s}bLsf cg';f/, eujfg lzjn] s0ff{nL If]qdf
O{Gb|nfO{ /fHo ug{ lbg'ePsf] lyof] . t/ kl5 uP/ O{Gb|n] cfˆgf]
5f]/f hoGtnfO{ ToxfFsf] /fhf agfpg' eof] .
t/, hf]zL / s}bLsf] dt :yfgLo dfGotfx¿;Fu d]n vfFb}g . di6fsf
hgtfn] di6fnfO{ eujfg lzj;Fu hf]8]/ x]b{5g\ .
h:tf]M afGgL di6f dfGg] aemfªLx¿ di6fnfO{ dxflnª\usf ;Gtfg
dfGb5g\ eg] s}nfz] di6f dfGg] c5fdLx¿ di6fnfO{ s}nfzklt lzjsf]
c+z 7fGb5g\ . To;}u/L, dfxfj} huGgfy dfGg] b}n]vLx¿ rflxF
di6fnfO{ dxfj} ofgL dxfb]jsf] ef~hf 7fGb5g\ .
dxflnª\u / dxfj} lnªu:j¿kdf 5g\ eg] s}nfz] di6f rflxF lznfsf] ?
kdf :yflkt 5g\ . s}nfz] di6fsf] dlGb/ c5fd lhNnfsf] s}nfz vf]nf
lsgf/df 5 . s}nfz] di6f nfnaxfb'/ g]kfnLsf s'nb]jtf x'g\ .
g]kfnLn] cfˆgf s'n b]jtfsf] syf ;'gfP, …s}nfz] di6f s}nfz lgjf;L
eujfg lzjsf c+z x'g\ .Ú lzjf+z s}nf;] di6f ef]6sf] af6f] x'Fb} e|
d0fdf lg:s] . pgL lxdlznfx¿ l5rf]Nb} afh'/fsf] al8dflnsf, !@ j08 !*
v08 x'Fb} c5fdsf] s}nfz vf]nf cfO{k'u] .Ú
xfn o; vf]nfdf s}nfz] di6f / b]jLsf dlGb/x¿ 5g\ . pxfFn] cufl8sf]
syf ;'gfpg'eof],…db]lv !) k':tf klxnf xfd|L lhgL-k'/fgL_ xh'/cfdf
3fF; sf6]/ kmls{Fb} ubf{ vf]nfdf ;fgf] aRrf RofF RofF ub{}
/f]O{/x]sf] cj:yfdf km]nf kfg'{eP5 .Ú
clg,
…3fF;sf] ef/L af]s]sL xh'/cfdfn] To; aRrfnfO{ l6k]/ h]gt]g 3n]s -
k6'sf_df /fVg' eP5 / xtf/ xtf/ 3/ cfpg'eP5 . 3/ cfP/ 3fF;sf] ef/L
kmfn]/ k6'sfdf x]bf{ Tof] aRrf rflxF Pp6f lznfdf kl/0ft ePsf]
b]Vg'eP5 .
of] s] crDd eof] eg]/ 3/kl/jf/sf dfG5] h'6\b} ubf{ lhgL
xh'/cfdfnfO{ g} b]ptf cfof] .
xh'/ cfdf sfDg yfNg'eof] . sfDb} …d s}nfz] di6f x'F . ltdLx¿n]
d]/f] k'hf u/ .Ú eGb} k'hfcfhfsf] ljlw klg atfpg' eof] . ToxL ljlw
cg';f/ s}nfz] di6fsf] k'hfcfhf x'g] ub{5 .
To;kl5, nfn axfb'/ g]kfnLsf k'j{hn] c5fdsf] do eGg] 7fpFdf
di6fsf] dlGb/ agfP . To; lznfnfO{ ToxfF :yflkt u/]/ s'nb]jtfsf]
¿kdf k'Hg ;'? u/] .
;fy}, pgLx¿n] s}nfz vf]nfdf klg s}nfz] di6fsf] dlGb/ agfP . b]jLsf
dlGb/ agfP . /, ToxfF klg k'hfcfhf ;'? u/] .
dxfj} huGgfysf] dlGb/ b}n]vsf] dfxfs ufpFkflnsf j8f g+=^ df 5 .
dxfj} dxfb]j x'g\ eg] huGgfy pgsf k|wfg;]gfklt h:tf x'g\ . dxfb]jn]
cx|fP v6fPsf] ;a} sfd huGgfyn] ug{] ub{5g\ .
huGgfyn] ug{ g;s]sf] sfd dfq} dxfb]jn] ug{] u/]sf 5g\ . cfkm}F
wfdLdf pq]/ Gofolg;fkm jf hf] sfd xf] ;f] sfd ug{] ub{5g\ .
dxfj} / huGgfysf dlGb/ 5'§} 5g\ . /, wfdL klg . dxfj}nfO{ b'wsf]
ef]u r9\5 eg] huGgfynfO{ af]sfsf] anL .
dxfj} huGgfysf hgtf x'g\–nfn axfb'/ lxtfg .
pgn] dxfj} / huGgfyaf/] Pp6f /f]rs syf ;'gfP–
s'g} Ps ;do ltAatdf bnfO{ nfdf / huGgfylar o'Wb eP5 .
bnfO{ nfdfsf %)) kmf}Fhn] huGgfynfO{ nv]6\g yfn]5g\ .
huGgfy ltAataf6 cf]/fnf] efu]/ g]kfnsf] b}n]v cfO{ k'u] .
bnfO{ nfdfsf] kmf}Fh pgnfO{ nv]6\b} ToxfF klg cfO{k'Uof] /
huGgfysf] v'§f efFlrof] . v'§f efFlrPsf huGgfynfO{ dxfj}n]
;+/If0f lbP . bnfO{ nfdfsf] kmf}Fh ltAat efUof] . o;/L dxfj}n]
Hofg hf]ufO{ lbPsf huGgfy To;kl5, dxfj}sf k|d'v ;]gfklt h:tf eP/
a;] .
:yfgLo dfGotf cg';f/, clxn] klg Gofolg;fkm, nfuf]aNemf] cflb
O{Toflb h] hlt klg ufpFn]sf ;d:ofx¿ 5g\, lt ;a}sf] klxnf] ;'g'jfO
huGgfyn] ug{] ub{5g\ . huGgfyn] Gofolg;fkm jf ;dfwfg lbg
g;s]sf] v08df dfq} dxfj}n] ;'g'jfO ub{5g\ .
To;}u/L, efj/z}gLn] klg dxfj}sf] cfb]z kfngf ub{l5g\ . efj/z}gL
klg dxfj}sf] ;]gfklt jf egf}F u0fklt x'g\ huGgfy em}F .
dxfj}sf] kmf}Fh lgs} 7"nf] 5 . huGgfy / efj/z}gLsf ;fy}, e}F:of
uf]0of, sfn9'ª\u], dx+sfnx¿ klg dxfj}sf k|wfg;]gfklt x'g\ .
o;/L x]bf{, dxfj} lzj g} x'g\ eGg]df z+sf 5}g . lsgeg] dxfj}
lnª¿kdf :yflkt 5g\ . /, logsf ;]gfklt klg 8/nfUbf gfd / ¿kdf 5g\ .

wfdL M
b]jtf ;jf/ eP/ sfDb} jf0fL lbg] JolStnfO{ wfdL elgG5 . t;y{,
wfdLnfO{ b]jtfsf] ;jf/L elgof] eg] klg cTo'lQm x'g] 5}g . sfDb}
jf0fL lbg] sfdsf ;fy;fy} wfdLx¿ kj{sf a]nf gfrv]n klg ug{] ub{5g\
. To;a]nf, pgLx¿ b]jtfsf ;fdfgx¿ h:t}M rd/, ?b|fIfsf] dfnf,
306fx¿sf] u'R5f af]ls/x]sf x'G5g\ . b]jtfn] lbPsf kf]zfs nufPsf
x'G5g\ . 6fpsfdf ;]tf] ku8L x'G5 . gfrv]nf] ul//x]sf] a]nf d'Vo
wfdLnfO{ sfFwdf af]Sg] ul/G5 .
xfn cfP/ wfdL sfDg] jf kj{df gfRg] rng lxGb", dxfofg af}Wb,
af]g tyf ls/fFtdf dfq} 5 t/ s'g} a]nf of] rng ljZjsf nueu ;a}h;f]
wd{;+:s[ltdf lyof] .
cd]l/sfsf d'n lgjf;Lx¿, h;nfO{ /]8 O{lG8og elgG5, pgLx¿ klg
lkt[ / b]jtf k'Hg] ub{y] . k|s[lt / hgfj/x¿sf] k'hf ug{], anL ug{] tyf
wfdL sfDg] ub{y] . clk|msfdf /x]sf] cflbjf;L ;d'bfox¿ h;n] O;fO jf
O:nfd kGy cFufln;s]sf 5}gg\, ltgLx¿sf] wfld{s cEof;df cfh klg
b]jlkt[, k|s[lt / hgfj/x¿ k'Hg], wfdL sfDg] rngx¿ kfO{G5g\ .
jt{dfg hd{gLdf gf]l8{s wd{;+:s[lt hLljt /xFbf;Dd b]jlkt[, k|s[lt /
hgfj/ k'Hg], anL ug{] tyf wfdL sfDg] rng lyof] .
sfnfGt/df ljZjel/ O;fO / O:nfdsf] k|sf]k a9\b} uof] . h'gh'g wd{;
+:s[ltn] logLx¿sf] k|sf]k;Fu h'Wg ;s]gg\, ltgLx¿ gfz eP .
ltgLx¿sf] df}lnstf, k/Dk/fut wfld{s cEof;x¿ klg nf]k eP . h;n]
ubf{, xfn cfP/ em§ x]bf{v]l/ b]jlkt[, k|s[lt / hgfj/ k'Hg], anL ug{]
tyf wfdL sfDg] rng lxGb", af}Wb, af]g / ls/fFtsf] dfq} lyof] / xf]
ls h:tf] b]lvG5 .
di6fn] wfdLdf ;jf/ eP/ cfˆgf hgtfsf u'gf;f / ;d:of ;'Gg] tyf ltgsf]
l5gf]kmfgf], Gofolg;fkm ug{] tyf ;dfwfgsf pkfo atfpg] ub{5g\ .
s}n] s}n] hgtf;Fu b]jtfn] klg u'gf;f] ug{] ub{5g\ eg] s}n] s}n]
l/;fpg] klg ub{5g\ .
b]jtf l/;fPsf] 5 jf u'gf;f] ub{}5 eg] pkl:yt ;a} hgtfx¿ …untL eof] .
dfkm ul/lbp . ltdLn] eg] cg';f/} ug{]5'Ú eGb} dfkmL dfUg / ljlGt
lj;fpg yfNb5g\ .
di6fsf df0f'x¿df wfdLsf nflu kf7ynf] x'g] ub{5 . ToxL kf7ynf]df
a;]/ wfdLn] sfDg], l6sf nufO{lbg], ljlGtefp ;'Gg], anL lng]
ub{5g\ . s'g} s'g} dlGb/df wfdLsf kf7ynf] leqkl§ x'g] ub{5g\ eg]
s'g} s'g} dlGb/df rflxF aflx/kl§ x'g] ub{5g\ .
s'g} s'g} di6fsf] df0f'df b'O{ jf b'O{eGbf a9L kf7ynf] x'g]
ub{5g\ . d'n di6fsf] kf7ynf] df0f'leq x'G5 eg] ;xfos di6fsf]
kf7ynf] rflxF df0f'sf] aflx/kl§ x'g] ub{5 .
k|foM di6fx¿ ;d"xdf /xg] ub{5g\ . o:tf ;d"xdf /xg] di6fx¿dWo]
Pp6f rflxF h]7f] jf k|d'v di6fsf] ¿kdf k'lhPsf] x'G5 eg] cGo
rflxF ;xfos di6fsf ¿kdf k'lhg] ub{5g\ . oL ;a}sf cf–cfˆgf df0f' x'g]
ub{5g\ .
h:t}M c5fdsf] d+un;]gdf /x]sf] l;Fhfklt di6f k|d'v di6f xf] eg]
bfx|] di6f / Gofpnf di6f p;sf ;xfos x'g\ . bfx|] di6fnfO{ l;Fhfklt
di6fn] cfˆgf] df0f'sf] 9f]sfdf ;'/Iff uf8{ em}F lgo'St u/]sf] 5 eg]
Gofpnf di6fsf] df0f' rflxF clnslt k/lt/ 5 .
Gofpnf ;xfos di6f ePsf] sf/0fn] p;sf] df0f'df Pp6f dfq} kf7ynf] 5,
p;sf] cfˆgf] wfdLsf nflu t/ l;Fhfklt di6fsf] df0f'df tLgj6f kf7ynf]
5g\ . b'O{j6f df0f'leq / Pp6f df0f' aflx/ .
leqkl§sf b'O{j6f kf7ynf]dWo] Pp6fdf l;Fhfklt :jod\ lj/fhdfg eP/
b'wsf] ef]u lnG5 eg] csf{]df rflxF bfx|] di6f lj/fhdfg eP/ af]sfsf]
anL–ef]u lnG5 . aflx/kl§ Gofpnf di6fsf] wfdL a;L/x]sf] x'G5 .
l;Fhfklt d'n ePsf] x'gfn] p;sf] wfdL cGo wfdLsf] t'ngfdf a9L
zlStzfnL 5 . p;sf] af]n]sf jf eg]sf s'/f cGo di6fn] sf6\g ;Sb}gg\ .
Gofolg;fkmsf] sfd bfx|] di6fn] x]g{] u/]sf] 5 . s]xL u/L bfx|]
di6faf6 Gofolg;fkm x'g ;s]g eg] l;Fhfkltn] cfkm}F cfP/
Gofolg;fkm ug{] ub{5 .
;xfos di6fsf wfdLx¿nfO{ ku8L lbg] sfd k|d'v di6fsf] wfdLn] g}
ub{5 . k'0f{]sf] lbg ;a} b]jtfx¿ l;Fhfklt di6fsf] cfFugdf pkl:yt eP/
gfrv]n ug{] ub{5g\ . l;Fhfkltn] anL lnPkl5 dfq} cGo di6fn] anL
lng] ub{5g\ .
o;}u/L, cGo 7fpFdf csf{] s'g} di6f rflxF d'n jf k|d'v x'G5 / p;sf
cGo ;xfos di6f x'g] ub{5g\ .
t/, s'g} s'g} di6fsf Ps eGbf a9L df0f' x'G5g\ . h:t}M sfnf l;Nnfsf
b'O{j6f df0f' 5g\ . Pp6f c5fddf, csf{] h'Dnfdf . h'Dnfsf
hgtfx¿ c5fd;Dd cfpg ef}uf]lns ljs6tfsf sf/0f ;Dej c;Dej ePkl5
di6fn] g} h'Dnfdf klg cfˆgf] df0f' lbPsf] xf] .
o;/L b'O{j6f df0f' ePsf] x'gfn] sfnfl;Nnfsf wfdL klg b'O{j6f g}
5g\ . t/, sfnfl;Nnfsf] k'/fgf] df0f' / wfdL c5fddf 5 . To;}n],
h'Dnfsf] df0f'sf] wfdLnfO{ ku8L lbg] sfd c5fdsf] sfnfl;Nnfsf]
wfdLsf] x'G5 . /, c5fdsf sfnfl;Nnfsf wfdLnfO{ ku8L nufO{lbg]
clwsf/ rflxF 7s'/L kl/jf/nfO{ 5 .
di6fn] wfdLdfkm{t af/Daf/ cfZro{hgs sfd u/]/ b]vfpg] ub{5g\ .
aln/x]sf] cfuf]df xfd kmfn]/ gfRg], cfuf] vfg], 3/df kfn]sf
kz'x¿sf] /f]u lgsf] kfl/lbg], lgM;Gtfg bDklQnfO{ efs]s}
ldltdf ;Gtfg lbg], jiff{}F;Dd 3/ gcfPsf] ;GtfgnfO{ 3/
kmsf{Olbg], e't nfu]sf] jf 3/df k;]sf] nfuf]aNemf] x6fpg]
O{Toflb .
o;sf cnfjf, s;}n] u'kr'kdf cfˆgf ;d:of /fv]sf] 5 eg] To;nfO{ klg
t}Fn] of] s'/f lsg n'sfO{;\ eg]/ k|Zg ug{] / To;sf] ;dfwfgsf nflu s]
s] ug'{kg{] xf] < ;Dk"0f{ s'/f atfpg] sfd klg b]jtfn] ub{5g\ .
jf egf}F, s;}n] dgdg} efsn u/]sf] x'G5 . efsn k"/f eO{;s]kl5 p;n]
b]jtf lbG5' eg]sf] j:t' lbPg eg], t}Fn] d]/f] sfd ag]kl5 kmnfgf] lrh
lbpFnf eg]sf] lyO{;\, lsg lbOg;\ eg]/ b]jtfn] eGg] ub{5g\ .
b]jtfn] cfˆgf] wfdL cfkm}F 5gf}6 u5{g\ . Pp6f wfdL d/]kl5 s}n]
s}n] bz kGw| jif{;Dd klg di6fn] gofF wfdL lgo'St ub{}g . di6fn]
ha;Dd wfdL x'g of]Uo dfG5] km]nf kfb{}g, ta;Dd gofF wfdL
lgo'St x'Fb}g . gofF wfdL 5fGg] k|lqmof di6f cg';f/ km/s km/s
x'g;S5g\ .
h:tf], st} st}sf] di6fn] cfˆgf hgtfdWo]sf] ;a}eGbf rf]vf], wfld{s /
cf:yfjfg hgtfnfO{ wfdLdf lgo'St ug{] u/]sf] 5 eg] st} st}sf] di6fn]
lbj+ut wfdL s} kl/jf/leq gofF wfdL vf]lh/x]sf] x'G5 . o;sf nflu
p;n] wfdL s} kl/jf/sf ;b:ox¿nfO{ sdfpg yfN5 . /, tL dWo] Ps
hgfnfO{ p;n] cfˆgf] wfdL 3f]if0ff ub{5 .
wfdL eO{;s]kl5 s8f cg'zf;gdf a:g'kg{] x'G5 . h:t}M df5fdfz',
/S;L, n;'g Kofh cflb vfg kfOFb}g . vfgfdf eft cfkm}F ksfP/
vfg'k5{ . c¿n] ksfPsf] vfg x'Fb}g eg] /f]6L t/sf/L rflxF c¿n]
ksfO{lbPklg vfg] ub{5g\ . eft rflxF cfˆg} >Ldltn] ksfPsf] /x]5
eg] klg wfdLn] vfg ldNb}g t/ dlGb/sf k'hf/Ln] ksfPsf] vfgf rflxF
wfdLn] vfg x'G5 .
o;}u/L, dlxgfjf/L ePsL jf ;'Ts]/L dlxnfnfO{ wfdLn] 5'g x'Fb}g .
k"l0f{dfsf /ftx¿df wfdLn] >Ldlt;Fu of}g–;DaGw /fVg kfpFb}gg\
. cf}FzLsf /ftx¿df dfq} pgLx¿nfO{ >LdtL;Fu} ;'Tg] cg'dlt x'G5 .
ahf/lt/ kfO{g] tof/L vfg]s'/fx¿ klg wfdLn] vfFb}gg\ . nfdf] ofqfdf
st} hfg' k/]sf] 5 eg] af6f]df kmnk"mnx¿;Dd lsg]/ vfg] ub{5g\ eg]
kfgL rflxF cfˆg} 3/af6 af]s]/ n}hfg] ub{5g\ . st} aflx/km]/ s;}sf]
3/df af; a:g' k/]sf] cj:yfdf cfjZos ;fdu|Lx¿ dfu]/ wfdLn] cfkm}F
ksfP/ vfg] ub{5g\ . jf /f]6L ksfO{ dfU5g\ .
wfdLn] xnf] hf]Tg x'Fb}g . dn af]Sg x'Fb}g . v]taf/Ldf dn
lkmFhfpg x'Fb}g t/ afnLgfnL uf]8d]n ug{, sf6\g, r'6\g rflxF x'G5
.
ufpF ;dfhdf s;}sf] d[To' ePsf] 5 eg] wfdLn] nfznfO{ 5'g x'Gg .
s;}sf] dnfdL hfg kfOGg . cfˆg} cfdfa'jfsf] d[To' ePsf] 5 eg] klg
wfdLnfO{ bf]if nfUb}g . pgsf efO{ jf bfOnfO{ dfq} bf]if nfU5 .
wfdLn] cfˆgf cfdfa'jfsf] sfhlqmof klg ug{ kfpFb}gg\ .
x/]s lbg ljxfg g'xfOw'jfO ug{], s'n b]jtfsf] gfddf w'k aQL ug{],
dlGb/sf k'hfx¿df ;xefuL eP/ hgtfnfO{ cflzjf{b lbg], sfDg], anL
r9\g] di6fsf] wfdL xf] eg] anL r9]sf] af]sfsf] cfnf] /ut lkpg], anL
gr9\g] di6fsf] wfdL xf] eg] di6fnfO{ r9]sf] b'w lkpg], rf]vf]ef]sf]
a:g] sfd wfdLn] ug{}k5{ .
anLsf] klg leGbf leGb} tf}/tl/sfx¿ 5g\ . s'g} s'g} di6fn] bfFtn]
6f]s]/} af]sfsf] 3fF6L l5gfN5g\ / /ut lkpF5g\ . s'g} s'g} di6fsf]
rflxF k'hf/Ln] af]sfnfO{ df/ xfG5g\ / wfdLnfO{ d'v;Dd kf7fnfO{
k'¥ofO{ /utsf] ef]u lbg] ub{5g\ .
di6fn] cfkm}F 6f]s]/ af]sfsf] anL lnO{/x]sf] rflxF
s;}nfO{ b]vfOFb}g . of] sfo{ dlGb/leq ul/G5, 9f]sfx¿ aGb u/]/ .
anL ul/;s]kl5 wfdLx¿ sf]xL /ut lkpFb} t sf]xL anL eO{;s]sf]
af]sfnfO{ sfFwdf af]s]/ e\mofnaf6 af6f] kfP e\mofnaf6, 9f]sfaf6
af6f] kfP 9f]sfaf6 aflx/ lg:sg] ub{5g\ .
o;/L di6fsf] ;]jf ul//x]sf wfdLx¿sf] cltl/St cfDbfgL eg]sf] hgtfn]
lbPsf] cGg, kmnk"mn, r9fPsf] blIf0ff O{Toflb g} x'g] ub{5 .
To} eP/, h'g di6fsf hgtf w]/} 5g\, To; di6fsf
wfdLnfO{ cfly{s ;d:of kb{}g . jif{el/df /fd|} cfDbfgL eO{/x]sf]
x'G5 .
t/, h'g di6f hgtf w]/} 5}gg\ / wfdL;Fu kof{Kt klg hldg 5}g jf
cfDbfgLsf cGo ;|f]t klg 5}gg\ eg] To:tf] wfdLnfO{ 3/ vr{ rnfpg
wf}F wf}F kl//x]sf] x'G5 .
Ho'n]vL di6f rqm axfb'/ yfkf
Ho'n]vL di6f aemfªsf] 98f/af6 cfˆgf hgtfx¿sf ;fydf afh'/f cfPsf
lyP . Ho'n ofgL l;ddf a;]sf] sf/0f logsf] gfd Ho'n]vL di6f ePsf]
xf] .
Ho'n]v rflxF !@ efOdWo] ;a}eGbf sfG5f] t/ /fhsfhsf] lhDdf
kfPsf di6f x'g\ . rqm axfb'/ yfkfsf k'vf{x¿ Ho'n]vL di6fsf k|yd
hgtf x'g\ . di6fsf l6sfwgL x'g\ . di6fsf] df0f' 5fpFbf jf k'glg{df0f
ubf{ cfjZos kg{] w'/Lsf] Joj:yf yfkf kl/jf/n] g} ug'{k5{ . 5fpg]
sfd rflxF kfFrufOx¿n] u5{g\ .
yfkfsf k'vf{rflxF ef/tsf] lrQf}8u9af6 aemfª cfPsf lyP . aemfªsf]
9F8f/df k'u]kl5 Ho'n]vL di6fn] pgLx¿nfO{ ;f]w], …ltdLx¿ sf]
xf} < sxfFaf6 cfPsf xf} <Ú
pgLx¿n] cfˆgf] s'/fx¿ atfpFb} eg], …xfdLnfO{ a:g] 7fpF
rflxof] .Ú
clg, Ho'n]vL di6fn] n lxF8 d;Fu eg]/ d[usf ?k wf/0f u/] . Ho'n]vL
di6f cl3 cl3 / yfkfsf k'vf{ kl5kl5 lxF8] .
d[usf] ?k wf/0f u/]sf di6f afh'/fsf] Gjf3/ cfO{k'u]kl5 l;d ePsf]
v]tsf] larf]lardf uP/ a;] . clxn] klg di6fsf] yfg Gjf3/df
b]Vg ;lsG5 . l;dIf]q rflxF v]taf/Ldf kl/0ft eO;s]sf] 5 .
Ho'n]vL di6f ToxfFg]/ a;]kl5 yfkfsf k'vf{ klg To;} If]qdf a:tL
agfP/ a;] . ToxLF dfly /x]sf] e'Utf]nL eGg] 7fpFdf pgLx¿n]
di6fnfO{ nu]/ /fv] .
Ho'n]v / e'Utf]nL glhs glhs} 5g\ . Ho'n]v v]tLkftL x'g] xf]rf] /
cln cln;Dd k/]sf] 5 eg] e'Utf]nL rflxF 8fF8f] xf] . e'Utf]nLdf
Ho'n]vL di6fsf] df0f' 5 eg] Ho'n]vdf rflxF yfg 5 .
To; If]qdf /x]sf hFrfn hfltsf dfG5]x¿n] Ho'n]vL di6fsf] lt/:sf/
u/] .
…o:tf] klg b]jtf x'G5 <Ú eGb} pgLx¿n] ckdfg u/] .
yfkfsf k'vf{n] b]jtfsf] ckdfg gu/ eGbf klg hFrfnx¿n] dfg]gg\ .
pgLx¿n] Ho'n]vL kl/Iff ug{ rfx] .
pgLx¿n] !@ jif{;Dd lbzf y'kf/] . To;kl5, e'Utf]nLdf Psflt/ lbzfsf]
kf]v/L / csf{]lt/ cfuf]sf] Hjfnf /fv]/ tF di6f xf];\ eg] o;df k:nf;\
eg]/ cfuf]tkm{ b]vfP eg] tF di6f xf]O{g;\ eg]/ o;df k:nf;\ eg]/
lbzftkm{ b]vfP .
hFrfnsf] lh2L;Fu b]ptfnfO{ l/; p7\of] . b]ptfn] cfuf]df xfd
kmfn] . s}nfz] di6fn] cl3b]lv g} leqleq} df6f] vg]/ ;'?ª tof/ kf/]sf
lyP . Ho'n]vL di6f ToxL ;'?ª x'Fb} a'9L u+uf gbLsf] lsgf/df /x]sf]
/ftf9'ª\ufdf uP/ a;] .
Ho'n]vL / s}nfz] rflxF dfdfef~hf x'g\ . To; 36gfdf s}nfz]n] dbt
u/]sf] x'gfn], Ho'n]vL di6fn] s}nfz]nfO{ cfˆgf] w]/} e'efu lbP–a|
Xdtf]nf, a'9Lu+uf kf/Lsf] s}nfzdf0f', a;fnL nufotsf] 7fpF .
s]xL ;dokl5 Ps hgf sfO{of];Fu wfgrfdn ;fF6\g] lt¿jf /ftf9'ª\ufsf]
af6f] lxF8\b} lyof] . p;n] Pp6f 9'ª\uf nfdf nfdf skfn lkmhfP/ a;]sf]
Pp6f ;]tf] j:qwf/L cfs[lt b]Vof] .
Tof] cfs[lt Ho'n]vL di6f lyP . di6fn] lt¿jfnfO{ af]nfP, …P Û sf]
xf];\ < otf cfO{hf .Ú
lt?jfnfO{ di6fsf] 5]p hfg 8/ nfu]5 .
di6fn] km]l/ af]nfP, …d;Fu g8/f . d]/f] sNof0f g} u5'{ . ljuf/
ulb{g .Ú
cfZjf;g kfPkl5 lt?jf di6fsf] 5]p uof] . clg, di6fn] cfˆgf] kl/ro
lbFb} eg], …d]/f] hgtf Gjf3/df a:5g\ . pgLx¿ sxfF uP/
dnfO{ oxfFaf6 lnP/ hfg eg\ .Ú
lt?jf sfOof] ;Fu wfgrfdn ;fF6\g lxF8]sf] lyof] . p;sf] sfFwdf
emf]nf lyof] . di6fn] p;nfO{ eg], …t}Fn] slxF hfg'kb{}g . t]/f]
emf]nf d el/lbG5' .Ú
/, Ps d'7L afn'jf ;dft]/ p;sf] emf]nfdf xflnlbP . emf]nf cGgn]
el/of] .
To;kl5, lt?jfn] Gjf3/df cfP/ yfkfsf k'vf{x¿nfO{ Ho"n]vLsf] ;Gb]z
;'gfO{lbof] . yfkfsf k'vf{n] k~r]afhfufhf;lxt uP/
di6fnfO{ 8f]nLdf /fv]/ NofP rfsf -v]tdf_df /fv] .
ToxfF di6fn] d]nsf] n7\7L uf8]sf 5g\ . To; hldgdf yfkf vnssf]
h]7f] efOsf] h]7f] 5f]/fsf] dfq} clwsf/ 5 . ToxfF di6fsf] k'hfcfhf
ul/G5 .
kl5, yfkf efOx¿lar emu8f eof] . emu8f x'Fbf aemfªaf6 /fhf
NofOof], di6fnfO{ dfGg] ;t{df . /, yfkfsf k'vf{ rflxF sfhL eP/
a;] .
sfhL ag]kl5, di6fsf sfdx¿ ug{ ufx|f] x'gyfn]kl5 yfkfsf] k'vf{n]
kfFrufO{sf k'vf{nfO{ ha/h:tL wfdLsf] sfd lhDdf lbP .
Ho'n]vLsf Tof] a]nfdf !& ;o 3/ hgtf lyP . clxn] klg afh'/f, aemfª,
c5fd, sflnsf]6lt/ w]/} hgtf 5g\ .

sfnfl;Nnf di6f, c5fd, ljgfos, z]/ axfb'/ wfdL


sfnfl;Nnf di6f klg aemfªsf] 9F8f/af6 cfPsf x'g\ . bfx|] di6f;Fu s'/f
gldn]kl5 sfnfl;Nnf di6f rflxF c5fdsf] ljDsf]6df cfP .
z]/ axfb'/ wfdLsf k'vf{ oxfF cfPsf lyP–afh] / aHo} . laDsf]6df
pxfFsf afh] / aHo}sf] cf? au}rf lyof] . /fhfn] b/af/sf] srxl/af6 cf?
kmn]sf] b]v]5g\ / cfˆgf sfl/GbfnfO{ cf? dfu]/ Nofp egL k7fP5g\ .
/fhfsf sfl/Gbfn] wfdL sxfF cfP/ cf? dfu]5 . wfdLn] Ps 8fnfel/ cf?
l6k]/ k7fO{ lbP . /fhfn] ;a} cf? l6k]/ Nofp eg]/ km]l/ cfˆgf
sfl/GbfnfO{ k7fP5g\ .
/fhfsf] 5f]/f] klg sfl/Gbfx¿;Fu} lyof] . pgLx¿ cf? l6Kg yfn] .
wfdL cfFvf sd b]Vy] . cf? l6k]sf] cfjfh ;'g]kl5 pgn] jf0f rnfO{lbP
. jf0f nfu]/ /fhfsf] 5f]/f] d¥of] .
ToxfFaf6 wfdL efu] . c5fdsf] sNn]vdf a;] .
otf ljDsf]6] /fhfn] wfdLsf] vf]hL ug{ yfn] . /fhfsf dfG5]
wfdLnfO{ vf]Hb} sNn]v;Dd cfO{ k'u] . pgsL >Ldlt ue{jtL
lyO{g\ .
ToxfFaf6 efu]/ pgsL >Ldlt aa/;]g eGg] 7fpFdf cfP/ a;Lg\ . ToxfF
3gf h+un lyof] . /fhfn] ah}sf] kQf nfpg Pp6f x'8\s]nfO{ k7fof] .
x'8\s]n] lg/f}nf e08f/Lls a'9L xf] eg]/ s;/L lrGg] eg]/ ;f]Wof] .
/fhfn] df]ltsf] dfnf h;n] bfg lbG5 pxL lg/f}nf e08f/LsL a'9L xf]
eg]/ atfP .
x'8\s] x'8\sf] ahfpFb} aa/;]gdf cfof] . lg/f}nf e08f/LsL a'9Ln]
p;nfO{ df]ltofsf] dfnf lbO{g\ .
x'8\s]n] uP/ /fhfnfO{ hfgsf/L lbof] .
/fhf ;]gf af]s]/ cfof] .
oltv]/ d';' wfdL hGdL ;s]sf lyP . /fhfsf] kN6gnfO{ /f]Sg d';'
wfdLdf di6f cfP . pgn] /fhfsf] ;a} ;]gfnfO{ dfl/lbP .
b]ptf cfP/ sfd]sf] sf/0f lg/f}nf e08f/L 5f8]/ wfdL n]Vg yfn] .
tL xftxltof/x¿ aa/;]gdf lyP . dfcf]jfbLsf] ;z:q o'Wbsf] ;dodf
dfcf]jfbLn] w]/} xftxltof/ vf];]/ nUof] .

You might also like