Straatintimidat Ie
Straatintimidat Ie
ie
Percepties van angst en ongemak met
betrekking tot straatintimidatie wat
betreft vrouwen, mannen en de
LGBTQIA+ gemeenschap.
1
Inleiding
o Onderzoeksvragen 5
o Hypothese 5
o Voorwoord 6
o Methodologie 7
Samenvatting
2
o Probleembeschrijving 42
o Methoden 42
o Resultaten 43
o Conclusie 49
o Discussie 50
Bijlage
o E- mails 52
62
o Interviews
75
o Enquête
77
o Enquête resultaten
86
o Plan van aanpak 90
o Logboek 93
o Reflectie 97
o Bronnenlijst
Inleiding
Introductie naar wat straatintimidatie is,
onze visie en onderzoek.
3
Onderzoeksvragen
Hoofdvraag:
o Hoe vaak komt straatintimidatie voor in Nederland?
Deelvragen:
o Wat houdt straatintimidatie in?
o Hoe en waarom is straatintimidatie een voortdurend probleem in onze
samenleving?
o Komt straatintimidatie veel voor in Nederland?
o Wat zijn de gevolgen van straatintimidatie?
o Hoe groot is het verschil tussen mannen en vrouwen met betrekking tot
straatintimidatie?
o Hoe ervaren mensen die deel uitmaken van de LGTBQIA+ gemeenschap
straatintimidatie?
o Welke zelfverdedigingsmiddelen zijn er?
o Wat doen autoriteiten eraan om mensen zich veilig te laten voelen op
straat?
o Zijn er safety-instellingen tegen straatintimidatie en wat doen deze dan?
o Wat is het verschil tussen straatintimidatie in Nederland en andere
Europese landen?
4
o Wat is het verschil tussen straatintimidatie in Nederland en
derdewereldlanden?
o Moeten er voorlichtingen zijn op scholen?
Hypothese:
o Straatintimidatie komt vaker voor bij vrouwen en de LGBTQIA+
gemeenschap dan bij mannen.
Voorwoord
Wij begonnen met brainstormen over het onderwerp. Wij hebben ervoor
gekozen om ons profielwerkstuk uit te werken over het onderwerp
‘straatintimidatie’. Sommige meiden uit onze groep hebben hier ervaring
mee en wij vinden dat hier niet genoeg aandacht aan wordt gegeven.
Wij begonnen met het opzoeken van informatie over het onderwerp en
daarbij het bedenken van deelvragen. Toen zijn wij begonnen met de
taakverdeling. Elke week hebben we deadlines voor onszelf gesteld en
hebben elkaars werk doorgelezen om er feedback op te geven. Ook heeft
mevrouw Schaafsma, onze profielwerkstukbegeleider, ons hier goed bij
geholpen. Wij volgden bijna altijd goed ons schema en hielpen elkaar waar
dit nodig was.
Ook hebben wij drie interviews afgenomen met Sander Pardieck, Mevrouw
van Waarden-Schoonenberg en de stichting ‘Stop Straatintimidatie’. Sander
Pardieck is een wijkagent in de gemeente Hilversum. Hij heeft ons veel
geholpen en dit hebben we goed kunnen gebruiken in ons profielwerkstuk.
Mevrouw van Waarden-Schoonenberg maakt deel uit van de LGTBQIA+
gemeenschap en zij heeft ook ervaring met straatintimidatie. De stichting
‘Stop Straatintimidatie’ hebben wij ook kunnen interviewen over dit
onderwerp en hun mogelijke oplossingen hiervoor. Wij willen al deze mensen
enorm bedanken voor hun deelname aan ons profielwerkstuk.
5
Julia Bruijning, Suzanne van Riel, Natalia Mijares en Imme de Wijs
Hilversum, 13 december 2021
Methodologie
Ook hebben wij drie interviews afgenomen. Het eerste interview hebben wij
afgenomen bij Mevrouw van Waarden-Schoonenberg. Zij is onderdeel van de
LGTBQIA+ gemeenschap. Wij waren erg benieuwd naar haar ervaringen met
straatintimidatie. We wilden weten of het de aandacht trekt van de daders
als ze mevrouw van Waarden-Schoonenberg hand in hand zien lopen met
haar vrouw. Het tweede interview dat wij hebben afgenomen, was met de
stichting ‘Stop Straatintimidatie’. Wij hebben verschillende vragen kunnen
stellen over de stichting zelf en hun meningen gevraagd over hoe
straatintimidatie aangepakt zou moeten worden. Deze stichting onderneemt
ontzettend veel tegen straatintimidatie en hun kennis was dus ook
ontzettend groot. Het derde interview dat wij hebben mogen afnemen was
met een wijkagent van Hilversum, Sander Pardieck. Hij kon ons veel vertellen
over welke gevallen van straatintimidatie veel of juist weinig voorkomen in
de gemeente Hilversum. Aan alle interviews hebben wij veel gehad en deze
kennis hebben wij in het beantwoorden van de deelvragen goed kunnen
toepassen.
6
Hoofdstuk 1
De aard van
straatintimidatie
Staren is een andere vorm van straatintimidatie. Dit is het lang kijken naar
iemand zonder je zicht van de persoon af te halen. Veel mannen en vrouwen,
waaronder mensen van de LGTBQIA+ gemeenschap, voelen zich hierbij
ontzettend ongemakkelijk4. Of deze straatintimidatie ook nog eventuele
gevolgen heeft, is niet te voorspellen. Vaak blijft het bij staren, maar soms
gaat het verder in bijvoorbeeld betasting of verkrachting . Kleding speelt hier
ook een grote rol bij. Als meiden of vrouwen kleding aan hebben waar hun
ronde vormen in worden benadrukt, zullen ze eerder last hebben van
starende mensen. Sommige mensen vinden dat meiden of vrouwen die deze
kleding dragen aandacht vragen en praten daarmee het staren goed. Staren
maakt veel mensen nerveus en ze worden bang voor de eventuele
vervolgen.
Op straat zijn er ook mensen die agressief om seks vragen door te roepen of
seksuele gebaren te maken. Dit laatste kunnen ze doen door seksuele
bewegingen te maken of hun geslachtsdeel te laten zien. Veel mensen weten
na straatintimidatie niet wat ze moeten doen en zijn erg geschrokken. Het
laten zien van een geslachtsdeel noemen ze dan ook schennispleging 5. Hier
kan iemand aangifte tegen doen, zodat de politie hiertegen actie kan
ondernemen. De mensen die dit doen, worden ook wel potloodventers
genoemd6.
Het volgen van mensen komt vaak voort uit in eerste instantie fluiten,
catcalling, naroepen, staren en seksuele gebaren maken. Iemand volgen
maakt veel mensen bang. Dit is dan ook een vorm van stalken. Stalken is
strafbaar in Nederland. De consequentie van stalken hangt af van de
situatie7. Als de daders van het stalken verder gaan, kan dit leiden tot
betasting. Dit is het aanraken van een persoon zonder zijn of haar
toestemming. Als er sprake is van iemand gedwongen naakt krijgen zonder
betasting, dan kan de dader een gevangenisstraf van 2 weken tot 6
maanden krijgen. Bij betasting zonder het aanraken van de geslachtsdelen
3
https://www.gva.be/cnt/dmf20170920_03083617
4
https://www.tilburg.nl/stad-bestuur/stad/straatintimidatie/
5
https://www.politie.nl/nieuws/2018/september/7/07-man-laat-geslachtsdeel-zien-aan-vrouwen.-slachtoffer-bel-0900-8844.html
6
https://www.encyclo.nl/begrip/potloodventer
7
https://www.slachtofferhulp.nl/gebeurtenissen/stalking/straf-bij-stalking/#:~:text=De%20straf%20voor%20stalking%20loopt,contactverbod%20gebiedsverbod
%20of%20locatieverbod%20krijgen
8
kan de dader een straf van 3 tot 12 maanden in de gevangenis krijgen. Bij
seksueel binnendringen zonder geslachtsdeel en tongzoenen kan de dader
een straf van 12 tot 36 maanden gevangenisstraf krijgen. Bij seksueel
binnendringen met geslachtsdeel kan deze straf 15 tot 48 maanden zijn. Dit
geldt allemaal voor betasting van minderjarigen 8.
In de enquête hebben ook veel mensen anoniem hun ervaring gedeeld over
straatintimidatie11. Veel mensen die de enquête hebben ingevuld, zeggen
dat groepen mannen ’s avonds naar ze fluiten, staren of ongepaste
opmerkingen maken. Helaas blijft het hier niet altijd bij en zijn er ook andere
vervelende ervaringen gedeeld met ons. Een paar voorbeelden uit de
enquête zijn: het uitlokken van vechten door het maken van opmerkingen
naar de vrouw die naast een man loopt, van de fiets aftrekken, achtervolging
op de fiets, vuistslag in iemand zijn gezicht, stalken en toeterende auto’s. Dit
zijn nog maar een paar voorbeelden van vele voorvallen.
8
https://www.zedenadvocaat.nl/straffen-seksueel-misbruik-van-minderjarigen/
9
https://www.trouw.nl/nieuws/schaars-gekleed-dan-vraag-je-erom~b8676ebf/
10
https://slachtofferwijzer.nl/nieuws/straatintimidatie-wat-is-het/#:~:text=Een%20algemene%20definitie%20van%20straatintimidatie,plaatsvindt%20in%20de
%20openbare%20ruimte.&text=Iedereen%20kan%20straatintimidatie%20overkomen%2C%20vaak,seksuele%20geaardheid%20of%20een%20beperking.
11
https://my.survio.com/W7N3Y1N6E7U9A9A4H5S7/builder
9
1.2 Hoe en waarom is straatintimidatie een voortdurend probleem
in onze samenleving?
10
Wij hadden in de enquête (figuur 37) ook gevraagd wat men denkt dat de
grootste reden is van straatintimidatie. 13 Hierop antwoordden de meeste
mensen dat de grootste reden ‘stoer doen’ is. Dit heeft ook weer te maken
met opvoeding. Sommige kinderen leren bijvoorbeeld van jongs af aan dat
jongens niet horen te huilen. Als je dit meekrijgt in je opvoeding, dan moet je
voor je gevoel altijd flink blijven. ‘Stoer doen’ is daar een gevolg van. Mensen
willen indruk maken.14 Bijvoorbeeld als jongens in een groep op straat lopen.
Een jongen begint te fluiten en dingen te roepen naar een meisje. Dit zou hij
veel sneller doen in een groep, dan wanneer hij alleen over straat zou
lopen.15
11
Tijdens straatintimidatie kan de dader gewelddadig worden of iemand ergens
heen lokken. Dan kan verkrachting plaatsvinden. Verkrachting is één van de
gevolgen die nog wel voorkomt. Naar schatting zijn er jaarlijks wel 100.000
mensen in Nederland die worden verkracht.17 Verkrachting is het seksueel
binnendringen zonder toestemming. De slachtoffers van verkrachting
hebben vaak veel moeite om iemand, na deze ervaring, nog te vertrouwen
met hun lichaam. 10 tot 18% van de slachtoffers krijgen PTSS 18. Dit is het
Post Traumatisch Stress Syndroom. Het herstel hiervan duurt heel lang en
voor veel mensen is dit ontzettend vervelend om mee te maken. Gelukkig
zijn er wel veel instellingen die helpen met het herstel van PTSS.
17
https://www.amnesty.nl/seksueel-geweld-in-nederland
18
http://www.mandala.be/traumaverwerking/verkracht.html
19
https://www.blauwemaan.nl/2019/05/verkrachting-of-aanranding-wat-is-het-verschil/#:~:text=Het%20verschil%20tussen%20de%20beide,zijn%20in
%20Nederland%20altijd%20strafbaar.
20
https://slachtofferwijzer.nl/hulppagina/emotionele-hulp-na-een-verkrachting-of-aanranding/#tab-id-5
21
http://www.mandala.be/traumaverwerking/traumaverwerking.html
22
http://www.mandala.be/traumaverwerking/safe_place.html
12
opgelopen door mensen als gevolg van straatintimidatie. Hier kan je slecht
aan ontkomen. Wel wordt er veel hulp aangeboden waarbij mensen leren om
te gaan met deze vervelende trauma’s.
Vrouwen die trans zijn zoeken volgens het ILGA onderzoek minder snel hulp
bij anderen als ze merken dat ze in aanraking komen met straatintimidatie. 24
In Rotterdam is er een onderzoek gedaan door de gemeente waaruit blijkt
dat veel homo’s, lesbiennes, bi-seksuelen en transgenders zich onveilig
voelen in Rotterdam. In deze gemeente is de StopApp voor deze
23
https://www.vpro.nl/lees/specials/2021/lhbtqiaplus/lhbtqiaplus-meer-dan-een-afkorting.html
24
https://www.ilga-europe.org/sites/default/files/transphobic_hate_crime_in_the_european_union_0.pdf
13
gemeenschap dan ook heel actief. Met deze app kunnen mensen aangeven
waar en wanneer er straatintimidatie bij hen plaatsvindt. 5500 vrouwen
hadden deze app in 2020 al op hun telefoon geïnstalleerd om zich zo veilig
te voelen. De makers van de app hopen dat 90% van de LGTBQIA+
gemeenschap deze app ook zal downloaden om ze te kunnen helpen in geval
van straatintimidatie25.
Bij ons op het Comenius College zijn er ook mensen die deel uitmaken van
deze LGTBQIA+ gemeenschap. Mevrouw van Waarden-Schoonenberg maakt
hier onder andere ook deel van uit. Wij hebben een interview bij haar
afgenomen, waarin wij praten over straatintimidatie en hoe zij dit ervaart als
deel van de LGTBQIA+ gemeenschap. Hier heeft ze namelijk helaas ook
ervaring mee. Ze vertelde ons dat er wel eens vervelende opmerkingen
werden gemaakt naar haar en haar vrouw. In het interview zegt ze dat ze
denkt dat, als ze geen deel was geweest van de LGTBQIA+ gemeenschap,
dat ze als vrouw nog steeds last zou hebben van straatintimidatie. Wel denkt
ze dat de LGTBQIA+ gemeenschap een groot slachtoffer is. Vooral bij
homomannen is veel sprake van straatintimidatie. Zij zegt dat dit
waarschijnlijk ligt aan de mannelijkheid die de daders willen bewijzen naar
de mannen die deel uitmaken van de LGTBQIA+ gemeenschap. De
ervaringen die mevrouw van Waarden-Schoonenberg heeft gehad, heeft
geen grote impact op haar. Wel past zij soms haar gedrag met haar vrouw
hierop aan. Zij lopen minder snel hand in hand als zij langs een groep
jongens lopen, vertelde zij tijdens het interview. Het heeft dus zeker effect
op haar.
Ook hebben wij een interview afgenomen met de wijkagent van Hilversum.
De wijkagent met wie wij hebben gepraat heet Sander Pardieck. Hij heeft ons
ook wat kunnen vertellen over in welke mate straatintimidatie gemeld wordt
als het gaat om de LGTBQIA+ gemeenschap. Volgens deze wijkagent vallen
het aantal meldingen van straatintimidatie die onderdeel uitmaken van de
LGTBQIA+ gemeenschap mee. Zijn collega’s hebben hier wel eens een
melding over gekregen, maar het gebeurt niet ontzettend veel in Hilversum.
Het percentage ten opzichte van het totaal aantal gevallen van
straatintimidatie in Hilversum is dus klein.
25
https://www.ilga-europe.org/sites/default/files/transphobic_hate_crime_in_the_european_union_0.pdf
14
In de enquête die wij afgenomen hebben zijn ook een paar vragen
beantwoord die verwijzen naar de LGTBQIA+ gemeenschap. Bij vraag 8
gaven 71 van de 143 mensen aan dat zij denken dat seksualiteit wel een rol
speelt bij straatintimidatie en 9 mensen zeiden dat zij denken dat dit alleen
het geval is als je op hetzelfde geslacht valt. Dit zijn dus ook leden van de
LGTBQIA+ gemeenschap. Bij vraag 14 vroegen wij: ‘Wie denk je dat de
grootste slachtoffers zijn van straatintimidatie?’ 78 mensen antwoordden
hierop vrouwen en 24 mensen antwoordden de LGTBQIA+ gemeenschap. De
twee grootste slachtoffers zijn dus de vrouwen en de leden van de LGTBQIA+
gemeenschap volgens 102 mensen in totaal26.
Figuur 27 en 33: grafiek van enquête vraag of seksualiteit een rol speelt bij
straatintimidatie en wie de grootste slachtoffers zijn van straatintimidatie.
26
https://my.survio.com/W7N3Y1N6E7U9A9A4H5S7/results
15
1.5 Welke zelfverdedigingsmiddelen
zijn er?
Figuur 1
o Een bijzonder
zelfverdedigingsmiddel is een
armband waar geur een grote rol in
speelt (zie figuur 4). In geval van
een noodsituatie trek je met kracht
aan de armband, hierdoor zou er
een geur vrij moeten komen. De
geur veroorzaakt een
walgingsreactie die niet gevaarlijk
28
is voor de gezondheid. De stank
Figuur 4 werkt demotiverend, afstotend en
zou tot vluchten van de dader
kunnen leiden. Uit onderzoek van
Rijksuniversiteit Groningen blijkt
dat de vieze geur seksuele
opwinding vermindert.
Als je op internet zelfverdedigingsproducten
opzoekt, komt als tweede zoeksuggestie:
zelfverdedigingsproducten vrouwen. Ook zie
je dat de zelfverdedigingsproducten een
vrouwelijk kleurtje hebben. Hieruit
concludeer ik, als klant, dat dit dus meer
wordt verkocht aan vrouwelijke consumenten. De zelfverdedigingsproducten
die hierboven staan, zijn legaal en zijn het meest bekend. Producten die je 29
Stiletto’s
Werpmessen
Vuurwapens
28
https://www.rug.nl/gmw/psychology/news/vieze-geur-vermindert-seksuele-opwinding
29
https://indebuurt.nl/denhaag/gezondheid/bang-op-straat-dit-mag-je-doen-om-jezelf-te-verdedigen~90120/
17
Hoofdstuk 2
Uitbreiding en
vergelijkingen
18
2.1 Wat is het verschil tussen straatintimidatie in Nederland en
andere Europese landen?
Wat doen andere landen als het gaat om straatintimidatie? Dit is een van de
vragen die wij onszelf moeten stellen als we proberen te begrijpen hoe we
straatintimidatie het beste kunnen aanpakken. Zo zien wij wat we wel en niet
moeten doen door te leren van de fouten of juist de goede dingen die andere
Europese landen hebben gedaan.
Als eerste moeten wij Nederland vergelijken met andere landen in Europa,
zoals België en Frankrijk om een beter beeld te krijgen van wat ze wel en
niet doen. Volgens een publiek document van de overheid is er in Nederland
geen straf voor straatintimidatie en voor seksuele intimidatie op straat 30.
Echter was er in Amsterdam en Rotterdam een sisverbod opgelegd, waarin
bepaalde vormen van straatintimidatie strafbaar waren. Toch oordeelde de
rechtbank in Den Haag dat dit verbod tegen de wet ‘vrijheid van
meningsuiting’ in ging.
In België wordt er sinds 2014 een wet tegen seksisme toegepast. 31 Elke vorm
van seksistische gebaren kunnen een boete tot maximaal duizend euro of 12
maanden in de gevangenis tot gevolg hebben. Bovendien heeft Brussel sinds
2012 boetes van 250 euro voor straatintimidatie ingesteld. Wanneer een
daad van seksuele intimidatie, zoals fluiten of schelden, wordt uitgevoerd,
zal de dader voor de rechtbank moeten verschijnen. Deze acties van de
Belgische regering is één van de redenen waarom het gebrek aan wetgeving
in Nederland over straatintimidatie alarmerend is. De Nederlandse regering
onderneemt geen actie, terwijl België beter op weg is met het oplossen van
dit probleem dan in Nederland.
30
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-34904-3.html
31
https://igvm-iefh.belgium.be/nl/activiteiten/discriminatie/seksisme/seksismewet
32
https://www.nu.nl/buitenland/5975294/frankrijk-deelt-ruim-zevenhonderd-boetes-uit-voor-straatintimidatie.html
19
van de LGBTQIA+ gemeenschap33 niet door deze wet beschermd wordt.. In
de wet wordt een onderscheid gemaakt tussen de verschillende vormen van
seksuele intimidatie., Hierdoor kan de strafmaat stijgen met het niveau van
het misdrijf. Een straf kan bijvoorbeeld maximaal twee jaar gevangenisstraf
zijn, inclusief een boete van dertig euro. In gevallen van een veel heftigere
daad, bijvoorbeeld wanneer het slachtoffer jonger is dan 15 jaar, wordt de
dader veroordeeld tot een gevangenisstraf van maximaal drie jaar plus een
boete van 45 euro34. Deze wet staat onder voortdurend toezicht. Daarom
worden elk jaar grote veranderingen doorgevoerd om de wet aan te passen
aan de actuele problematiek in het land. In de nieuwe wet, die is
aangenomen door de ”Assemblée Nationale”, zijn nieuwe beschermingen
tegen seksuele intimidatie op het werk of op school. Dit om slachtoffers te
helpen en de daders te straffen.
Als we kijken naar alle straffen die andere landen in Europa, zoals België,
Frankrijk en Portugal, toepassen op straatintimidatie dan is het duidelijk dat
we in Nederland ver achterblijven. Straatintimidatie is een realiteit voor
duizenden mensen. Onze samenleving, overheid en scholen doen er te
weinig aan om staatintimidatie strafbaar te maken. Het is belangrijk om te
begrijpen dat deze verschillen ons land in een negatief licht plaatsen. Het is
zorgwekkend om te zien dat andere landen stappen ondernemen die wij niet
eens kunnen bedenken, omdat er onvoldoende aandacht is voor
straatintimidatie in onze pers, media en regering. Daarom moet deze
alarmerende kwestie aan het licht worden gebracht, zodat de samenleving
kan opkomen tegen straatintimidatie.
Nederland lijkt in vergelijking met andere landen binnen Europa weinig actie
te ondernemen tegen straatintimidatie. Wij zijn ons ervan bewust dat in
Nederland heel weinig gedaan wordt als het gaat om slachtofferhulp en het
33
https://nieuws.marokko.nl/22581/vrouwen-naroepen-strafbaar-in-frankrijk
34
https://www.nu.nl/buitenland/5975294/frankrijk-deelt-ruim-zevenhonderd-boetes-uit-voor-straatintimidatie.html
35
https://www.economischzelfstandig.nl/actueel-ez/straatintimidatie/f4-belgi%C3%AB,-frankrijk.html
20
uiten van ervaringen hierover. Wij moeten Nederland ook vergelijken met de
acties die landen buiten Europa ondernemen om dit probleem goed te
kunnen aanpakken. Door deze landen met Nederland te vergelijken, kunnen
wij zien wat Nederland fout doet om straatintimidatie uiteindelijk te kunnen
verbeteren.
In India is er in 2016 een onderzoek gedaan dat weergaf dat 79% van de
vrouwen te maken had gehad met straatintimidatie 38. Vooral vrouwen en de
LGBTQIA+ gemeenschap lijden in India onder straatintimidatie. Zij worden op
straat uitgescholden, gevolgd door mannen, ongepast aangeraakt en
mannen die dit zien gebeuren ondernemen geen actie om dit te voorkomen
of te stoppen. Dit is een realiteit voor heel veel vrouwen en homoseksuelen
in India. Een levende nachtmerrie, want er is ook geen wet tegen
straatintimidatie in India. Slachtoffers lijden in stilte aan straatintimidatie.
Straatintimidatie is echter genormaliseerd door de Indiase overheid en de
samenleving, waardoor gewelddadige acties en ongewenste aandacht wordt
gezien als een vorm van complimenteren en verleiden.
In een land als India, dat het uiterste heeft bereikt (in negatieve zin) en waar
straatintimidatie als normaal wordt beschouwd, kan geen enkel slachtoffer
opkomen voor wat er gebeurt. Er zitten namelijk geen consequenties aan.
Australië vecht al sinds 1984 tegen straatintimidatie en dit is nog steeds
zonder resultaat. Door deze twee landensituaties te vergelijken met
straatintimidatie in Nederland, zouden wij ons moeten afvragen waar
Nederland zich in verhouding tot andere landen bevindt? Zijn wij dichter bij
India of dichter bij Australië? Of zitten wij in het midden? De uitkomst van
deze vraag zal bepalen hoeveel of hoe weinig wij moeten doen in
vergelijking met andere landen om straatintimidatie te bestrijden en een
definitieve oplossing te vinden en een einde te maken aan straatintimidatie.
36
https://stopstreetharassment.org/resources/statistics/statistics-academic-studies/
37
https://humanrights.gov.au/our-work/employers/sex-discrimination
38
https://stopstreetharassment.org/resources/statistics/statistics-academic-studies/
21
In Nederland heeft de gemeente Rotterdam een onderzoek met behulp van
een steekproef afgenomen, waarin wordt weergegeven dat 68% van de
vrouwen wel eens last heeft gehad van straatintimidatie 39. In India was dit
percentage 87% en in Australië zijn dit 90% van de vrouwen 4041. Nederland
doet het dus zeker beter dan deze landen. Deze landen zouden dus nog wat
kunnen leren van Nederland. Toch moet het percentage van Nederland nog
flink zakken.
39
https://nos.nl/artikel/2159349-rotterdams-onderzoek-veel-vrouwen-hebben-last-van-straatintimidatie
40
https://stopstreetharassment.org/resources/statistics/statistics-academic-studies/
41
https://stringfixer.com/nl/Cat_call
42
https://reportersonline.nl/straatintimidatie-is-een-probleem-voor-vrouwen-maar-feitelijk-een-probleem-met-mannen/
43
https://fondsslachtofferhulp.nl/statistieken-cijfers-seksueel-misbruik-nederland/
44
https://fondsslachtofferhulp.nl/statistieken-cijfers-seksueel-misbruik-nederland/
22
gaan zien als een normale zaak. Veel mensen zijn eraan gewend geraakt,
maar elke keer kunnen ze zich weer geïntimideerd voelen en onveilig.
De quote ‘do not protect your daughter, educate your son’ is ook bij veel
mensen bekend. Het gaat er bij deze quote om dat ouders hun kinderen
moeten leren om respectvol met vrouwen om te gaan. Als iedereen dit doet,
dan hoeven ouders hun dochter niet te beschermen tegen straatintimidatie.
In onze enquête hebben wij de vraag gesteld: ‘Denkt u dat geslacht een rol
speelt bij straatintimidatie?’ 85 mensen antwoordden hierop ‘ja’ en 29
mensen antwoordden hierop ‘nee’. Het merendeel denkt dus van wel 47. Het
valt ons ontzettend op dat je online veel kunt vinden over straatintimidatie
bij vrouwen en de LGTBQIA+ gemeenschap, maar dat je weinig informatie
kan vinden over straatintimidatie bij mannen. Er wordt hier dan ook minder
over gepraat. Er zijn dus veel verschillen tussen mannen en vrouwen bij
straatintimidatie. Wat het meeste opvalt, is dat straatintimidatie vaker
voorkomt bij de vrouw als het slachtoffer.
45
https://fondsslachtofferhulp.nl/programma/seksueel-geweld/
46
https://www.vice.com/nl/article/qvpw3p/waarom-zou-je-psst-meisje-naar-iemand-roepen-als-dit-vrijwel-nooit-tot-seks-leidt
47
https://my.survio.com/
23
Figuur 27 en 5: grafiek van enquête vraag of geslacht een rol speelt bij
straatintimidatie
Hoofdstuk 3
Instellingen, onderwijs en
autoriteiten
49
https://slachtofferwijzer.nl/nieuws/straatintimidatie-wat-is-het/
50
https://straatintimidatie.nl/
25
Ook bij de gemeente kan je een melding maken. Het verschilt per gemeente
of je een melding kan maken tegen straatintimidatie. De ene gemeente
houdt zich daar namelijk niet veel mee bezig en de andere gemeente wel.
Om de gemeente (in dit geval Amsterdam) nog een beter beeld te geven van
waar op dat moment straatintimidatie plaats vindt, kan je een melding
maken door te bellen naar 14 020. 51 Je hebt ook de Landelijke Luisterlijn. 52
De Landelijke Luisterlijn kan je dag en nacht bereiken voor als je een
luisterend oor nodig hebt. Je kan de lijn bereiken via de telefoonlijn, chat of
e-mail. Bij de Landelijke Luisterlijn kun je (anoniem) met iemand praten die
met je meedenkt en meeleeft. Een andere optie is dat je je verhaal deelt met
mensen die dicht bij je staan. Sommigen willen dit liever niet.
51
https://www.amsterdam.nl/straatintimidatie/
52
https://slachtofferwijzer.nl/hulppagina/emotionele-hulp-vanwege-bedreiging/
53
https://slachtofferwijzer.nl/hulppagina/emotionele-hulp-vanwege-bedreiging/
54
https://slachtofferwijzer.nl/hulppagina/emotionele-hulp-vanwege-bedreiging/
26
3.3 Wat doen autoriteiten eraan om mensen zich veilig te laten
voelen op straat?
55
https://nos.nl/artikel/2159349-rotterdams-onderzoek-veel-vrouwen-hebben-last-van-straatintimidatie
56
https://www.google.com/url?
sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiPpdTGlPr0AhVPhuAKHaZxBx4QFnoECAMQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.rotterdam.nl
%2Fwonen-leven%2Fstraatintimidatie%2FOnderzoek-EUR-straatintimidatie.pdf&usg=AOvVaw2Htfle1ZYMjFtL-QNagcrS
57
https://www.google.com/url?
sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjN0aSykvr0AhWBct8KHZMaARcQFnoECAMQAQ&url=https%3A%2F
%2Fassets.amsterdam.nl%2Fpublish%2Fpages%2F882220%2Ffactsheet_straatintimidatie_2018-web.pdf&usg=AOvVaw0zi4COX7QdugAlNkfAXhz0
28
45 35%
40 30%
35
25%
30
25 20%
20 15%
15
10%
10
5 5%
0 0%
Bespreekbaar Meer politie Hogere straffen Meer beveiliging Geen idee
maken, bewustword- met camera's
ing creëren
Respondenten Percentage
Figuur 8: tabel van enquête vraag wat er gedaan zou moeten worden om
Instraatintimidatie
2019 hebben detegen
gemeenten Rotterdam en Amsterdam een poging gedaan
te gaan.
om straatintimidatie te verminderen58. Eén van die pogingen was het
‘Sisverbod’ Hieronder viel onder meer Sissen, uitschelden en naroepen. Hier
stond een boete op van maximaal 4100 euro of drie maanden cel. Dit verbod
is gedegradeerd, omdat het niet aan de gemeenten was om de vrijheid van
meningsuiting te beperken, stelt de rechtbank.
58
https://nos.nl/artikel/2315425-sisverbod-rotterdam-in-strijd-met-vrijheid-van-meningsuiting
59
https://www.nporadio1.nl/nieuws/politiek/6af25d2a-cc72-4f59-b2f0-66fc1828ad66/nieuw-verbod-op-straatintimidatie-vrouwen-kunnen-niet-veilig-over-straat
29
Door het interview dat wij hebben gehad met ‘Stichting Stop
Straatintimidatie’, hebben wij meer van het juridisch aspect mogen horen.
De stichting werkt samen met lokale en nationale politici om te zorgen dat er
een beleid komt tegen straatintimidatie. Zo hebben zij nu een nieuw
wetvoorstel aan de Tweede Kamer voorgelegd. Het wetvoorstel heet
‘seksuele misdrijven’ en in dat wetvoorstel wordt seksuele intimidatie, ook
wel straatintimidatie, strafbaar gesteld. Het nieuwe wetvoorstel zit juridisch
technisch strakker in elkaar dan het ‘sisverbod’ en het zal op nationaal
niveau gezien worden in plaats van plaatselijk niveau. Dit laatste speelt een
belangrijke rol in het mogelijk maken van een wet tegen straatintimidatie.
Het element dat straatintimidatie strafbaar gaat maken is het intimiderende
element. Een voorbeeld wat werd genoemd in het interview was: “Stel, ik
loop op straat en een man roept/sist naar mij en ik reageer daar niet op en
hij begint mij vervolgens te achtervolgen, dan is het echt intimiderend en dat
gedrag wordt dan strafbaar’.
Agent Pardieck, die wij namens de politie hebben gesproken, heeft in het
interview aangegeven dat een wet tegen straatintimidatie goed zou kunnen
werken. De stichting ‘Stop Straatintimidatie’ en de politie geven allebei aan
dat een nieuwe wet lastig wordt om te handhaven, maar dat het de situatie
zeker zou kunnen verbeteren als mensen hiervan aangifte zouden kunnen
doen. Het handhaven op straatintimidatie is ingewikkeld omdat het moet
gebeuren op een moment dat de politie het niet kan constateren. De politie
werkt op bewijs, dus ze zijn afhankelijk van getuigen en video-opnames. In
het interview is er verwezen naar de manier waarop Enschede en Alkmaar
wilden handhaven en of die manier haalbaar is voor de politie. Hier werd
aangegeven dat dat lastig is, zeker als je kijkt naar waar de politie zich nog
meer mee bezig houdt. Op basis van een soort project zou het wel mogelijk
kunnen zijn, maar dat is dan niet altijd. Het probleem ‘straatintimidatie’ is nu
nog lastig te bestraffen. Pas als het fysiek wordt, kan ertegen opgetreden
worden. Hopelijk wordt het nieuwe wetsvoorstel goedgekeurd, want dit zal
een groot verschil kunnen maken volgens zowel de stichting ‘Stop
Straatintimidatie’ als de politie.
30
3.4 Samenvatting interview met wijkagent van Hilversum
Uit dit interview hebben wij onze vragen kunnen analyseren over hoe en
welke acties ons land onderneemt om straatintimidatie onder de aandacht te
brengen en te ondersteunen. Voornamelijk door de politie. Ons doel van dit
interview was om een breder beeld te krijgen van straatintimidatie in de
gemeente Hilversum.
Men kan uit dit interview afleiden dat, hoewel de politiefunctionarissen die
zich bezig houden met straatintimidatie zo goed mogelijk proberen aan te
pakken, ze soms beperkt zijn in wat ze wel en niet kunnen doen. Dit is niet
alleen vanwege de beperkte middelen die ze hebben, maar ook doordat de
politiek de wet van vrijheid van meningsuiting heeft ingesteld. Wel probeert
de politie slachtoffers te helpen met alle middelen die beschikbaar zijn.
31
3.5 Samenvatting interview met stichting ‘Stop Straatintimidatie’
Uit het interview met professional Anneke de Rond van stichting ʻStop
Straatintimidatie’ hebben wij beter kunnen analyseren hoe het juridische
aspect in elkaar zit. Dit speelt een belangrijke rol in het tegengaan van
straatintimidatie. Aangezien er eerst een wet tegen straatintimidatie nodig is
om erop te kunnen handhaven of überhaupt aangifte tegen te doen. Dit kan
dus gezien worden als één van de belangrijkste punten om straatintimidatie
tegen te gaan. Zo weten wij nu dat er een nieuwe wet bij de Tweede Kamer
is voorgelegd. Voorlichtingen op scholen wordt ook sterk aangeraden.
32
3.6 Samenvatting interview met docent frans
Uit dit interview hebben wij geleerd hoe open de meeste mensen kunnen zijn
als het gaat om hun mening over straatintimidatie, maar dat er niet genoeg
platforms of plekken zijn om mensen te helpen hun stem te laten horen door
te praten over straatintimidatie en hun ervaringen ermee. Toch staan deze
mensen op en zoeken naar een manier om gehoord te worden, of dat nu op
school is of door onze overheid. In feite is dit bijna wel de enige manier
waarop dit probleem ooit zal worden aangepakt.
Tot slot kunnen wij concluderen dat dit interview voor ons zeer informatief
en behulpzaam was om de problemen rond straatintimidatie beter te
begrijpen. Dit interview gaf ons de kans om te spreken met iemand die het
doelwit is van straatintimidatie uit de LGTBQIA+ gemeenschap, waardoor we
een beter begrip en overzicht van het onderwerp hebben. Wij, en veel
andere mensen, steunen mevrouw van Waarden-Schoonenberg met het
opstaan tegen straatintimidatie. Wij willen haar hierbij dan ook heel erg
bedanken voor haar deelname aan ons profielwerkstuk.
33
Samenvatting
Probleembeschrijving
Methoden
34
Waarden-Schoonenberg. Daarna met Anneke de Rond van stichting ‘Stop
Straatintimidatie’. Tot slot met de wijkagent van Hilversum Sander Pardieck.
Resultaten
Figuur 22. In dit figuur is te zien Figuur 25. Hoe oud was u toen u
dat de hoogste staaf in de voor het eerst met straatintimidatie
diagram, 76 mensen van het te maken had? In dit figuur is te
totaal, weleens te maken zien dat de meeste mensen voor
hebben gehad met het eerst straatintimidatie
straatintimidatie. meemaken tussen de 12 en 15
jaar.
35
Figuur 28. Kent u mensen in uw Figuur 33. Wie denk je dat de
omgeving die te maken hebben grootste slachtoffers zijn van
gehad met straatintimidatie? In straatintimidatie? In dit figuur is
dit figuur is te zien dat de te zien dat volgens de enquête
meeste mensen inderdaad vrouwen en de LGTBQIA+
iemand kennen die te maken gemeenschap de grootste
hebben gehad met slachtoffers zijn van
straatintimidatie. straatintimidatie.
36
belediging of als het fysiek wordt, word het makkelijker voor ons om daarop
te handhaven.
Vraag 6, interview met
wijkagent van Hilversum Sander
Pardieck
Denkt u dat er een manier is om een verbod te maken dat juridisch
mogelijk is?
- Dat denk ik wel. Want uiteindelijk gaat het erom dat je gewoon
duidelijk bepaalde dingen die niet mogen omschrijft. En dat is in principe
hetzelfde als bijvoorbeeld mishandeling of met een belediging wordt het dus
heel duidelijk omschreven wat de voorwaarden zijn en wat de consequenties
zijn. Ik denk in dat opzicht dat het zeker mogelijk is om zo’n verbod zeg maar
reëel te maken.
60
https://my.survio.com/W7N3Y1N6E7U9A9A4H5S7/builder
61
https://mens-en-samenleving.infonu.nl/sociaal/142283-waarom-willen-we-stoer-zijn.html
62
https://mens-en-samenleving.infonu.nl/sociaal/142283-waarom-willen-we-stoer-zijn.html
63
https://fondsslachtofferhulp.nl/statistieken-cijfers-seksueel-misbruik-nederland/
38
Welke zelfverdedigingsmiddelen zijn er? & Wat doen autoriteiten
eraan om mensen veilig te laten voelen op straat? & Zijn er safety-
instellingen tegen straatintimidatie en wat doen deze dan?
Het verschil tussen Nederland en België is, dat België wel een wet heeft
tegen seksisme en Nederland niet.66 Nederland had dus wel een ‘sisverbod’
in Rotterdam en Amsterdam, maar dat is afgeschaft. In Frankrijk wordt
64
https://nos.nl/artikel/2315425-sisverbod-rotterdam-in-strijd-met-vrijheid-van-meningsuiting
65
https://slachtofferwijzer.nl/hulppagina/emotionele-hulp-vanwege-bedreiging/
66
https://igvm-iefh.belgium.be/nl/activiteiten/discriminatie/seksisme/seksismewet
39
straatintimidatie bij vrouwen bestraft.67 Die doen dus ook al meer dan wij in
Nederland doen. Kortom, Nederland doet weinig aan straatintimidatie in
vergelijking tot andere Europese landen. Het verschil tussen Nederland en
Australië is eigenlijk best klein. Australië had in 1984 de ‘Sex Discrimination
Act’ ingevoerd, maar dit bleek dertig jaar later weinig te helpen. 68 Dit is dus
ook afgeschaft, net als het ‘sisverbod’ in Nederland. Ook in India hebben zij
geen wet tegen straatintimidatie.69 Het verschil tussen Nederland en India is
dus ook erg klein. Toch is bewezen dat Nederland voorloopt op India en
Australia.
Conclusie
67
https://www.nu.nl/buitenland/5975294/frankrijk-deelt-ruim-zevenhonderd-boetes-uit-voor-straatintimidatie.html
68
https://humanrights.gov.au/our-work/employers/sex-discrimination
69
https://stopstreetharassment.org/resources/statistics/statistics-academic-studies/
40
Vraag 32, wie denk je dat de
grootste slachtoffers zijn van
straatintimidatie?
De betrouwbaarheid van de conclusie zou te discussiëren zijn. De
percentages die wij hebben gebruikt gaan niet over de hele bevolking van
Nederland. Wij hebben dus een steekproef genomen. Dit zou als
onbetrouwbaar gezien kunnen worden, omdat het echte percentage veel kan
afwijken.
Bijlage
41
E-mails
1
Figuur 9: Hier zie je de mail die wij als groep naar het mailadres van de
politie hebben gestuurd. Hiermee konden we worden doorgestuurd naar de
wijkagent Sander Pardieck.
2
42
Goedemorgen Imme,
Sander Pardieck
Hoofdagent
Lid mediateam
Figuur 10: Hierin zie je het antwoord van de Wijkagent uit Hilversum: Sander
Pardieck.
43
Beste meneer Pardieck,
Heel erg bedankt voor uw snelle reactie! Zoals in onze vorige mail stond
gaat ons profielwerkstuk over ‘straatintimidatie’. Wij proberen een zo’n
breed mogelijk beeld te krijgen over dit onderwerp. De politie speelt hier
een belangrijke rol in. Wij zijn erg benieuwd hoe jullie dit probleem zien en
hoe dit aangepakt wordt/kan worden. Het interview zal in het werkstuk
komen te staan en wij zullen de informatie die wij uit het interview halen
toepassen in ons werkstuk. Uiteraard zullen wij het interview en de
gebruikte informatie met jullie delen. De vragen die wij aan u zouden
willen stellen zijn al voorbereid en staan in het document bij deze mail.
Al vast heel erg bedankt dat u mee wilt werken! Dit wordt erg
gewaardeerd.
Figuur 11: Hierbij zie je onze reactie op Sander Pardieck. Wij stellen een data
voor en hiervoor hebben dit afgestemd met de docenten en de
afdelingsleider. We hebben in deze mail ook een kopie van de vragen die we
heb gingen stellen toegevoegd.
44
Goedemiddag,
45
Beste stichting stop straatintimidatie,
Wij zijn leerlingen van het Comenius College en zitten in 5 Havo. In het
eindexamenjaar maken wij ons profielwerkstuk en wij hebben gekozen
voor het onderwerp ‘straatintimidatie’. Dit is een zeer serieus onderwerp
en wij vinden het belangrijk dat er meer aandacht aan wordt geschonken.
Om zoveel mogelijk informatie over dit onderwerp te krijgen zodat wij
goed geïnformeerd zijn, nemen we interviews en enquêtes af. Aangezien
deze stichting heel veel weet over dit onderwerp vroegen we ons af of
jullie open zouden staan voor een interview. Dit zou ons ontzettend helpen
en het zal niet veel van jullie tijd innemen. Is het wellicht mogelijk om zo
spoedig mogelijk een afspraak te maken? Hebben jullie een voorkeur voor
een bepaalde datum? Door de coronamaatregelen hebben wij voorkeur
voor een online meeting. Wij zijn flexibel in onze tijden. We zouden graag
bericht hierover willen ontvangen.
46
Dag Suzanne,
--
Met vriendelijke groet,
Anneke
Figuur 14: Hier zie je een mail van stichting ‘Stop Straatintimidatie’.
47
Beste mevrouw de Rond,
Hi Suzanne,
Mijn excuses dat ik jullie niet heb gebeld - er kwam vanmorgen een spoed
tussendoor op mijn werk. Kunnen jullie vanmiddag om 15:15 uur nog?
Vriendelijke groet,
Anneke
Figuur 16: Hier zie je een mail van stichting ‘Stop Straatintimidatie’.
48
Beste mevrouw de Rond,
Geen enkel probleem. Wij snappen het helemaal! Dat zou heel fijn
zijn als dat nog kan. U kunt mij bereiken via dit telefoonnummer:
0643884866
Figuur 17: Hier zie je het vervolg van de mailwisseling tussen de stichting
‘Stop Straatintimidatie’ en ons.
10
49
Figuur 18: Hier zie je de mail waarbij we mevrouw ‘van Waarden-
Schoonenberg’ om een interview vragen.
11
50
Figuur 19: Hier zie je de reactie van mevrouw ‘van Waarden-Schoonenberg’
waarin ze een voorstel doet van 5 tijden. De afspraak zelf hebben we hierna
mondeling gemaakt.
51
- Ik denk dat mannen vooral andere homomannen lastig vallen en dat
het voor LGTBQIA+ vrouwen weinig uitmaakt. Voor vrouwen die alleen
zijn, gaat het veel om mannen die intimideren.
6. Denkt u dat u ook last zou hebben gehad van intimidatie als u niet
lesbisch zou zijn?
- Ja, als vrouw alleen wel. Hangt van locatie en tijd af. Ik ben wel op mijn
hoede, ook als ik alleen ben. Ik loop niet bij die groepjes in de buurt.
53
Vragen politie wijkagent van Hilversum – Sander Pardieck
Wij hebben op 7 December 2021 een interview gehouden met professional
Sander Pardieck. Hij is een wijkagent van de gemeente Hilversum. Door
contact via de mail hebben wij dit interview kunnen regelen. In dit interview
hebben wij informatie gekregen over alle soorten straatintimidatie in
Hilversum. Er wordt verteld hoeveel slachtoffers van straatintimidatie er
maandelijks zijn en in welke mate dit zich afspeelt. Ook vertelt Sander
Pardieck hoe het proces zich afspeelt na de straatintimidatie.
54
- Dat is lastig, omdat het nog niet officieel is strafbaar gesteld. Dus wat
wij dan eerder doen, is zoeken naar iets anders. Als er een groep
jongens is die iets intimiderends doet, dan kijken we eerder naar een
ander strafbaar feit waar wij wel wat mee kunnen. Dus het intimideren
moet dan wel richting een ander strafbaar feit gaan, kunnen wij daarop
handhaven. Dus belediging of als het fysiek wordt, word het
makkelijker voor ons om daarop te handhaven.
55
opzicht dat het zeker mogelijk is om zo’n verbod zeg maar reëel te
maken.
11. Welke rollen vervullen jullie als er een melding is van iemand die
het slachtoffer is van straatintimidatie?
- Nou, in eerste instantie is onze rol gegevens verzamelen, gegevens
van het slachtoffer. Wat er is gebeurd. Kijken naar wat voor
strafbaar feit er is gepleegd en vervolgens ook nog de gegevens
van de mogelijke verdachte dan achterhalen. En als er niks
strafbaars is, dan zouden we de rol van bemiddelaar aan kunnen
nemen. Dus kijken of er een gesprek kan plaatsvinden tussen
degene die het heeft gedaan en degene die daar het slachtoffer van
is. En zo niet, dan is het aan ons om misschien hulpinstanties in te
schakelen, zoals bijvoorbeeld slachtofferhulp. En als er uiteindelijk
wel een strafbaar feit is, dan gaan we handhaven en dan kunnen we
inderdaad degene die het heeft gedaan, die kunnen we ook gaan
aanhouden of als verdachte aanmerken in ieder geval. En aangifte
opnemen van degene die het heeft moeten ondergaan.
57
mensen lastigvallen, aanspreken. Ik denk dat dat nog het meeste
voorkomt: het mensen lastigvallen op straat.
16. Welke veranderingen moeten er binnen de politie worden
doorgevoerd om straatintimidatie op een veel efficiëntere manier aan
te pakken?
- Nou het makkelijkste zou het zijn als we heel veel meer collega’s
zouden krijgen, omdat we dan meer mensen hebben om op dit
soort projecten in te kunnen zetten. Want er zijn zoveel dingen die
nu de aandacht verdienen, dat we op een gegeven moment soms
keuzes moeten maken. Dus dan moet het echt met een gerichte
actie en ja met meer mensen zou dat gewoon veel makkelijker zijn.
En ik weet ook daarin nog dat het belangrijk is dat het altijd gemeld
wordt als er sprake is van straatintimidatie. Want voor ons is het
belangrijk dat er gemeld wordt, zodat we kunnen zien dat het
gebeurt. En als we een melding krijgen dat het op een bepaalde
plek in Hilversum vaak gebeurt, dan kunnen we daar eerder op
inzetten. Maar dan hebben we die informatie zeg maar wel nodig.
3. Is die wet een soort van hetzelfde als het sisverbod of moet je andere
dingen hebben gedaan?
- Het zit wel anders in elkaar. In die zin dat het ‘sisverbod’ daar was best
wel wat aandacht voor het boekwerk ook over. Van ‘Oh mogen we dan
helemaal niks meer zeggen op straat’. Straatintimidatie is natuurlijk
niet hetzelfde als flirten. Je kan straatintimidatie ook niet werkelijk
waar proberen te verbakken als een toenaderingspoging. Als je met
iemand wil flirten, met een vrouw, dan loop je gewoon naar haar toe
59
en dan zeg je: ‘Hé ik vind je een mooie dame, mag ik je
telefoonnummer hebben?’. Dan ga je niet vanuit bijvoorbeeld een
rijdende auto nasissen of fluiten of iets roepen. Het element dat het
ook daadwerkelijk strafbaar maakt, is eigenlijk het intimiderende
element daarvan. Dat betekent dan dus eigenlijk, een concreet
voorbeeld is wat dan strafbaar wordt: Stel ik loop op straat en een man
roept/sist naar mij en ik reageer daar niet op en hij begint mij
vervolgens te achtervolgen, kijk, dat is dan echt intimiderend en dat
gedrag wordt dan strafbaar. Het is niet hetzelfde als het ‘sisverbod’.
Alleen al omdat het nu nationaal gezien verboden wordt. Het zit, ik ben
ook van beroep advocaat, het zit juridisch iets strakker nu in elkaar
dan dat plaatselijke ‘sisverbod’.
5. Als ik het nu goed begrijp, als je nu zeg maar iets tegen je gezegd
wordt of je niet veilig voelt, dan doen ze er niks mee. Tot het laat pas
fysiek is, toch?
60
- Precies. Ja, dat klopt.
61
Enquête
Wij zijn Suzanne, Julia, Natalia en Imme uit 5 Havo op het Comenius College.
Dit is ons examenjaar en we hebben dit jaar dus ook het profielwerkstuk. Wij
hebben gekozen om het over straatintimidatie te houden. Wij vinden dit zelf
een ontzettend groot probleem die te weinig aandacht krijgt. Deze enquête
is een onderdeel om hier meer aandacht naar te krijgen. We hebben hierover
verschillende vragen bedacht zodat we een beter beeld kunnen krijgen van
andere ervaringen en meningen over dit onderwerp. We zouden het erg
waarderen als u deze vragen zou willen beantwoorden. Alvast bedankt.
1. Wat is uw geslacht?
- Vrouw, man, wil ik niet beantwoorden, anders…
2. Wat is uw leeftijd?
- <12 jaar, 12-15 jaar, 16-18 jaar, 18+ jaar
Bedankt voor het Invullen van deze enquête. Wij waarderen dit heel erg en
we gaan dit zeker verwerken in ons profielwerkstuk.
Enquête resultaten
63
Wij hebben een enquête gehouden om gegevens en informatie te
verzamelen, om resultaten te krijgen met betrekking tot mensen, hun
mening, hun ervaring en hun kijk op het onderwerp straatintimidatie. Wij
ontvingen in totaal antwoorden van 143 mensen. De respondenten waren 12
jaar en ouder en van alle geslachten. In totaal hadden wij 19 vragen,
waarvan 3 open vragen. De overige 16 vragen waren multiple choice vragen.
Ons doel met dit onderzoek was om zoveel mogelijk resultaten te krijgen om
conclusies en vergelijkingen met betrekking tot straatintimidatie te trekken.
Met deze informatie konden we analyseren hoe impactvol en schadelijk
straatintimidatie is of is geweest voor individuen en hoe we dit probleem in
onze samenleving kunnen aanpakken.
Figuur 20 Figuur 21
Figuur 22 Figuur 23
64
Figuur 24 Figuur 25, hoe oud was u toen u
voor het eerst met
straatintimidatie te maken had?
Figuur 26 Figuur 27
65
Figuur 30 Figuur 31, houdt u rekening met
hoe u zich kleed i.v.m.
straatintimidatie?
Figuur 32, als er iemand naar u Figuur 33, wie denk je dat de
fluit voelt dit intimiderend of als grootste slachtoffers zijn van
een compliment? straatintimidatie?
Figuur 34, als u last heeft van Figuur 35, heeft u overdag,
straatintimidatie is het dan ‘s avonds of ’s nachts meer last
meestal een groep of 1 persoon? van straatintimidatie?
66
Figuur 36 Figuur 37, welke opties moeten
er volgens jou komen
straatintimidatie tegen te gaan?
Figuur 38
Uitwerkingen vraag 5:
Een klap op mijn oog gekregen
Ik voel me er ongemakkelijk bij.
Ik werd met een aantal vriendinnen achtervolgd door drie mannen. We
zijn een winkel ingelopen en zij gingen dezelfde winkel in. Uiteindelijk
hebben ze ons niet gevonden.
Ik was ergens bij een pizzeria in een stad en er was een oude man die
naar me staarde. Het was erg duidelijk en ik rende weg naar mijn
vader, omdat mijn moeder het niet zag.
Ik was aan het fietsen naar huis en het had een man die fluit tegen mij
wanneer ik aan het fietsen was.
Ik voelde me erg onveilig en het was vervelend.
Ik stond bij een rotonde te wachten en toen stonden er auto’s langs.
Toen ging een man me aanstaren en naar me toeteren. Ik vond het
niet fijn. Ik fietste door en toen kwam die achter me aan. Hij floot en
riep iets naar me. Toen ben ik een ander weggetje in gefietst.
Ik liep met een vrouw. Zij werd uitgescholden, om uit te lokken dat ik
met ze zou gaan vechten, maar dat heb ik niet gedaan.
Ik kan geen specifiek voorbeeld geven, maar mensen dagen je soms
een beetje uit, uit stoerheid denk ik.
Ik ben wel eens voor ‘vuile snee’ uitgemaakt. Die had ik nog nooit
gehoord.
67
Ik ben een keer ’s avonds van werk gefietst en toen waren er een paar
allochtonen jongens die me van mijn fiets af probeerden te trekken en
nare opmerkingen maakten toen ik alleen fietste. Toen ik thuis kwam
gelijk de politie gebeld en een melding gemaakt.
Mannen die je aanstaren en fluiten of langslopen en iets zeggen als
‘lekker hoor’, ik voel me daar heel onprettig bij.
Ik ben aangerand op m’n werk in het trappenhuis. Er kwam een
buitenlandse postbode ( onder invloed ) binnen en ik vond het al een
raar omdat bij mijn klant altijd dezelfde postbode is, maar deze keer
niet en hij begon met me te praten en hij kwam steeds dichter en
dichter tot dat ik in een hoek stond en nergens meer heen kon. Toen
heeft hij me vastgepakt bij mijn billen en kneep en tegelijkertijd ging
hij met zijn hand ook voor het vast pakken niks kon ik meer uiteindelijk
kon ik weg geraken
Mannen die je aanstaren en fluiten of langslopen en iets zeggen als
"lekker hoor", ik voel me daar heel onprettig bij
Het is vaak gewoon dat rondom groepen jongens dat iets schreeuwen
naar me of dat oudere mannen me raar aankijken en rare opmerkingen
maken. Super oncomfortabel ofc, ik haat het.
Gewoon veel kijken van wat je aan heb en dan stalken ze je.
Een persoon die provoceert.
Een man die een opmerking maakt over m’n kont en een enge
koosnaampje enz.
Een groep jongens schreeuwde verschillende dingen naar me en toen
bleef een jongen achter me aan rennen terwijl ik fietste
Dat was vooral toen ik een heel stuk jonger was. Maar soms maken
mannen nog wel eens flauwe opmerkingen
Ben een keer achtervolgd door een paar leerlingen.
Als vrouw voel je je dan niet veilig als mannen intimiderend naar je
kijken
Af en toe rare blikken / opmerkingen als ik met mijn vriendin
(verloofde!) op straat loop. Maar niet vaak gelukkig hoor.
Aangesproken worden met 'wat kijk je, terwijl ik gewoon voor me uit
keek. Of een zin als 'wat moet je dan'
I hate when boys say Bitch and whore. We girls/women’s can say it to
our self as a god thing but boys use it to make us look disgusting. Boys
can’t control them self and the need to learn how to act. We
girls/women’s should not get told to do this or that for what boys do
wrong. Dutch boys are very disgusting. they yell at you, spit at you and
call you things like cancerwhore. #Swedishfeminist
Mannen die op straat je naroepen.
Mensen die naar je kijken of fluiten en opmerkingen maken.
Zeer onprettig
'Wat zit je nou te kijken?!' op agressieve toon.
68
Was niet echt erg, meer irritant omdat het oudere kinderen waren
waarschijnlijk
Vuistslag in mijn gezicht
Vrij onprettig en erg opgejaagd
Voornamelijk als jongere, als volwassene heb ik er eigenlijk geen last
meer van. Ging om achtervolging op de fiets, of van de fiets geduwd
worden, etc.
Vooral het staren voelt erg ongemakkelijk.
Vind het irritant en laat je soms ook ongemakkelijk voelen.
Vaak vind ik het intimiderend en ook kleinerend. Ook vind ik hoer een
soort discriminatie aanhangen, want waarom kiezen ze mij om dit bij te
doen?
Toeteren en roepen
Tijdens het fietsen betast en bijna van mijn fiets afgetrokken
Staren maar ook commentaar, nooit fysiek contact, gelukkig
Mensen die je na roepen laat op de avond.
Staren als je een rokje of crop top aan hebt
Regelmatig laat op straat nafluiten, aanspreken in de stad wanneer
niet wenselijk of opmerkingen maken.
Opmerkingen over mij of medestraatgenoot. Tevens niet opzij gaan als
ik wil passeren. Door groepje lopen als we op straat staan.
Nooit gebeurd maar als het zou gebeuren, zou het niet erger zijn dan
alleen staren
Niet fijn, vooral als het mannen zijn van dubbel je leeftijd.
Niet fijn en maakt je soms wantrouwend naar mensen die het wel goed
bedoelen
Naroepen wanneer ik langsloop.
Nafluiten, natekenen, bijvoorbeeld zei laatst iemand tegen mij "chupa
mami" en "ik wil je neuken"
Soms maken mannen aparte gebaren, zoals kusjes etc.
69
Niet plaats afhankelijk
Drukke en verlaten plekken
Parkeerplaats
Logboek
73
goed? Wat kan
er beter?
6-12/09/21 Samenwerking Begin plan van 10 School Julia
begon goed. We aanpak, uur Suzann
waren het alleen hoofdvragen en p.p. e
niet altijd eens deelvragen Natalia
over het bedenken Imme
onderwerp.
13- We verdeelde de Eerste 4 7 thuis Julia
19/09/21 deelvragen erg deelvragen uur Suzann
snel en we maken 8 e
konden snel aan uur Natalia
het werk. Er ging 7 Imme
eigenlijk niks uur
fout. 6
uur
20- Alles ging weer Weer 4 8 thuis Julia
26/09/21 goed. Er waren deelvragen uur Suzann
een paar uitwerken en 5 e
miscommunicati werken aan de uur Natalia
es, maar dat was opmaak 7 Imme
snel opgelost. uur
8
uur
27/09/21 – Verliep heel Enquête in elkaar 11 school Julia
3/10/21 soepel. Wij zetten en uur Suzann
kregen wel wat verspreiden en p.p. e
negatieve gesprek houden Natalia
reacties op onze met onze Imme
enquête van begeleider
andere scholen,
maar dit is
gemeld bij de
afdelingsleider.
04/10/21 – Alles verliep Enquête 7 School Julia
10/10/21 goed. Wel uitwerken en uur Suzann
konden wij het interview met 10 e
interview niet mevrouw van uur Natalia
met zijn alle Waarden- 7 Imme
doen dus Schoonenberg uur
Suzanne en houden 12
Imme namen uur
deze samen af.
11- - - - - -
17/10/21
74
18- - - - - -
24/10/21
25- - - - - -
31/10/21
01- - Toetsweek - - -
07/11/21 voorbereiden
08- - Toetsweek - - -
14/11/21
15- Het was moeilijk Interviews 10 Thuis/ Julia
21/11/21 om een interview plannen politie en uur school Suzann
te plannen via de stichting stop p.p. e
mail, maar straatintimidatie Natalia
uiteindelijk is het door mailtjes Imme
gelukt. sturen
22- Dit was heel Interview vragen 9 Thuis/ Julia
28/11/21 makkelijk. Wij maken voor zowel uur school Suzann
waren allemaal de politie als p.p. e
goed aan het stichting Natalia
brainstormen. straatintimidatie Imme
29/11/21 – Het was deze Overige 9 School Julia
05/12/21 week lastig, want deelvragen uur / Suzann
om de tijd voor uitwerken, 7 thuis e
het interview interview uur Natalia
kwam ze niet uitwerken met de 8 Imme
opdagen dus we stichting stop uur
moesten dit snel straatintimidatie 8
verplaatsen. uur
06/12/21 Dit verliep Interview met 2 School Allema
soepel. Wij wijkagent houden uur / thuis al
hebben het goed en uittypen en 8 Julia
kunnen regelen andere details uur Suzann
en wij hebben uitwerken 8 e
het interview uur Natalia
samen 5 Imme
gehouden. uur
9
uur
13/19/21 Dit verliep oké. Methodologie en 1 thuis Allema
De voorwoord, plan uur al
communicatie van aanpak 8 Julia
verliep deze maken, logboek uur Suzann
week alleen niet bijwerken, 8 e
goed. We begeleider uur Natalia
hebben moment en 3 Imme
afgesproken veel theoretisch kader uur
75
meer te maken 9
communiceren in uur
de app.
20- Alle deadlines Conclusie, 6 Thuis/ Julia
26/12/21 die wij voor discussie, uur school Suzann
onszelf hadden resultaten, 19 e
gezet hebben wij methoden, uur Natalia
gehaald. probleembeschrijv 6 Imme
Communicatie ing, bronnenlijst uur
ging beter. en voetnoten 19
uur
27/12/21 – Alle deadlines Plan van aanpak 6 Thuis Julia
02/01/2022 gehaald. en logboek uur Suzann
Communicatie bijwerken, 7 e
ging goed. resultaten uur
verbeteren,
spelling
controleren
03- Deadlines Alles doorlezen en 9 Thuis Julia
09/01/22 gehaald. spelling controle uur Suzann
Communicatie 6 e
ging goed. uur Imme
2
uur
10- Deadlines Alles doorlezen en 5 Thuis Suzann
14/01/21 gehaald. spelling controle uur e
Communicatie
ging goed.
Namen Totaal
uren
Julia 112
Suzanne 126
Natalia 88
Imme 118
Reflectie
Imme:
Het proces van ons profielwerkstuk verliep zeer gemakkelijk. Het plan van
aanpak was heel makkelijk om te volgen. Wij hebben een goede planning
gemaakt en wij zijn op tijd begonnen. Genoeg uren krijgen was voor ons dan
ook geen probleem. Het logboek hebben we ook goed kunnen bijwerken
tijdens het proces. De verdeling was goed gedaan. Ik heb iets meer tijd aan
76
het profielwerkstuk besteedt dan gedacht door vooral de laatste details.
Alles goed bijwerken en checken was veel werk.
Alle onderzoeken die wij hebben gedaan zijn enorm zinvol geweest. Ze
hadden een goede toegevoegde waarde aan ons profielwerkstuk. Zo konden
wij veel informatie toevoegen aan onze deelvragen en het maatschappelijk
probleem grondig uitzoeken.
Suzanne:
Als ik terug kijk op het hele proces van het maken van het profielwerkstuk,
dan denk ik dat wij wel een goed plan hadden bedacht om een goed
werkstuk neer te kunnen zetten. Zoals je ook kan zien in het plan van
aanpak, waren wij al vanaf het begin goed begonnen met het maken van
deelvragen. Wij hadden elke week deadlines gezet van wat die week dan af
moest zijn. Zo konden wij niet gaan achterlopen en hadden wij ook een goed
overzicht van wat er nog moest gebeuren. Op het laatste moment heb ik nog
veel aan het profielwerkstuk gezeten. Meer dan ik dacht dat ik nog zou doen.
Dit komt doordat er heel veel gecheckt moest worden. Gelukkig hebben we
alles op tijd afgekregen.
Ik heb mij goed aan de deadlines gehouden. Ik gaf ook eerlijk aan wanneer
het een keer niet zou lukken, omdat er iets belangrijks tussen kwam. Dan
was mijn groepje ook heel flexibel, want die dachten dan ook echt mee naar
welke datum de deadline het beste verzet kon worden.
Het onderwerp ‘straatintimidatie’ dat wij hebben onderzocht, heeft ons heel
erg geholpen om in te zien dat dat onderwerp heel breed is. Wij zijn erachter
77
gekomen dat er veel meer aandacht aan dit onderwerp gegeven moet
worden. Ook dat er al best veel mensen aandacht aan geven, maar dat
bijvoorbeeld scholen zich er veel meer op zouden moeten gaan richten.
Julia:
Uit dit onderzoek hebben wij als groep en individueel denk ik erg veel
geleerd over het samenwerken. In het begin wisten wij allemaal dat de
communicatie en planning een belangrijke rol zouden gaan spelen in het
maken van dit onderzoek. Doordat wij hier veel aandacht aan hebben
besteed, liep het onderzoek doen redelijk vlot.
Tijden het onderzoek heb ik mij goed aan onze planning gehouden. Het
logboek en plan van aanpak bijhouden was geen probleem. Elke week
maakten wij deadlines waardoor je automatisch goed bij liep. Ook hadden wij
afspraken gemaakt wat wij moesten doen als iemand dat niet zou redden.
Qua uren volmaken was voor ons geen probleem. Wij komen denk ik
allemaal wel rond dezelfde getallen uit. Ik heb door deze ervaring veel
geleerd over het samenwerken en maken van een onderzoek en ben van
onze ‘fouten’ denk ik alleen maar wijzer geworden.
Ik, en ik denk de andere ook, hebben over dit onderwerp veel verschillende
kanten gezien en hopelijk ook goed laten zien. Wij hebben veel geleerd en ik
hoop dat we doormiddel van dit onderzoek andere mensen hebben kunnen
laten zien wat straatintimidatie met mensen doet.
Natalia:
Als ik nadenk over het hele proces dat aan dit onderzoek werd gedaan, kan
ik nu zeker bevestigen dat ik geloof dat de resultaten die we hadden zowel
positief als nuttig waren dankzij het feit dat we heel goed als team konden
werken vanaf het begin. Vanaf het begin wisten we hoeveel werk en tijd
ieder van ons hierin moest steken en daarom maakten we elke week
78
deadlines en stelden we onze doelen recht, zodat we efficiënt konden
werken. Wij hebben op deze manier gewerkt, omdat elk lid van deze groep
zo op de best mogelijke manier heeft bijgedragen.
Een ander ding dat heeft bijgedragen aan ons goede teamwerk, is dat we
allemaal zoveel mogelijk tijd hebben gestoken in het werken aan wat we die
week ook moesten doen. Daarom hebben we allemaal gemiddeld evenveel
werk in ons logboek, omdat we elkaar konden helpen als iemand geen tijd
had.
Tot slot kan ik zeggen dat het werken aan dit profielwerkstuk allemaal
mogelijk was, omdat we een sterke groep hadden. We waren allemaal
geïnteresseerd en nieuwsgierig naar het onderwerp, waardoor we extra hard
gingen werken. Dit harde werk heeft ons geholpen te bereiken wat we nu
hebben en dat is een goed gepresenteerd profielwerkstuk dat waardevolle
informatie geeft over wat straatintimidatie is en wat we als samenleving
kunnen doen om ertegen te strijden. Door dit te doen, bereiken we mensen
om over dit probleem te praten, om degenen die het slachtoffer zijn te
helpen en om mensen bewust te maken. Daarmee bereiken we ons doel, wat
een positief effect heeft op onze gemeenschap, vrienden en school.
Bronnenlijst
B. (2019, 23 juli). Verkrachting of aanranding: wat is het verschil? Blauwe maan. Geraadpleegd
op 23 december 2021, van https://www.blauwemaan.nl/2019/05/verkrachting-of-aanranding-
wat-is-het-verschil/#:%7E:text=Het%20verschil%20tussen%20de%20beide,zijn%20in
%20Nederland%20altijd%20strafbaar
Barkany, L. E. (2013, 15 januari). Schaars gekleed? Dan vraag je erom. Trouw. Geraadpleegd op
23 december 2021, van https://www.trouw.nl/nieuws/schaars-gekleed-dan-vraag-je-
erom~b8676ebf/
79
Bijl, H. (2020, 7 oktober). Zo kan seksuele voorlichting ook: ‘Kinderen kunnen vrijuit praten’. Het
Parool. Geraadpleegd op 23 december 2021, van https://www.parool.nl/amsterdam/zo-kan-
seksuele-voorlichting-ook-kinderen-kunnen-vrijuit-praten~b17f86b0/
De Wijs, I., Van Riel, S., Bruijning, J., & Maijeres, N. (z.d.). Survio. Survio.Nl. Geraadpleegd op 23
december 2021, van https://my.survio.com/W7N3Y1N6E7U9A9A4H5S7/results
Duprez, L. (z.d.). Het verwoestende effect van verkrachting en de gevolgen ervan voor je relatie.
mandala.be. Geraadpleegd op 23 december 2021, van
http://www.mandala.be/traumaverwerking/verkracht.html
E. (2017b, september 20). Nederlandse studente (20) zet mannen die haar nafluiten keihard te
kijk. Gazet van Antwerpen. Geraadpleegd op 23 december 2021, van
https://www.gva.be/cnt/dmf20170920_03083617
Kuchler, A. (2021, 16 december). Straatintimidatie is een probleem voor vrouwen, maar feitelijk
een probleem met mannen. Reporters Online. Geraadpleegd op 23 december 2021, van
80
https://reportersonline.nl/straatintimidatie-is-een-probleem-voor-vrouwen-maar-feitelijk-een-
probleem-met-mannen/
Langbeen, A. (2020, 8 januari). Waarom zou je een vrouw naroepen? Charlie magazine.
Geraadpleegd op 23 december 2021, van https://charliemag.be/wereld/psssst/
Onbekend. LHBTQIA+, meer dan een afkorting. (2021, 4 juni). VPRO. Geraadpleegd op 23
december 2021, van https://www.vpro.nl/lees/specials/2021/lhbtqiaplus/lhbtqiaplus-meer-
dan-een-afkorting.html
Lotens, L. (2017, 17 juli). Waarom zou je “psst meisje” naar iemand roepen als dit vrijwel nooit
tot seks leidt? vice.com. Geraadpleegd op 9 januari 2022, van
https://www.vice.com/nl/article/qvpw3p/waarom-zou-je-psst-meisje-naar-iemand-roepen-als-dit-
vrijwel-nooit-tot-seks-leidt
Onbekend. Man laat geslachtsdeel zien aan vrouwen. Slachtoffer? Bel 0900–8844. (2018, 7
september). politie.nl. Geraadpleegd op 23 december 2021, van
https://www.politie.nl/nieuws/2018/september/7/07-man-laat-geslachtsdeel-zien-aan-
vrouwen.-slachtoffer-bel-0900-8844.html
Onbekend. Nafluiten en kushandjes geven op straat mag, is vrijheid van meningsuiting. (2019,
19 december). RTL Nieuws. Geraadpleegd op 23 december 2021, van
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/4961061/straatintimidatie-apv-rotterdam-
vrijheid-meningsuiting-nasissen
Onbekend. Nieuw verbod op straatintimidatie: “Vrouwen kunnen niet veilig over straat”. (2021,
2 juni). NPO Radio 1. Geraadpleegd op 26 december 2021, van
https://www.nporadio1.nl/nieuws/politiek/6af25d2a-cc72-4f59-b2f0-66fc1828ad66/nieuw-
verbod-op-straatintimidatie-vrouwen-kunnen-niet-veilig-over-straat
Onbekend. NOS. (2017, 21 februari). Rotterdams onderzoek: veel vrouwen hebben last van
straatintimidatie. Geraadpleegd op 23 december 2021, van https://nos.nl/artikel/2159349-
rotterdams-onderzoek-veel-vrouwen-hebben-last-van-straatintimidatie
Onbekend. NOS. (2019, 19 december). “Sisverbod” Rotterdam in strijd met vrijheid van
meningsuiting. Geraadpleegd op 26 december 2021, van https://nos.nl/artikel/2315425-
sisverbod-rotterdam-in-strijd-met-vrijheid-van-meningsuiting
Onbekend. NU.nl. (2019a, augustus 6). Frankrijk deelt ruim zevenhonderd boetes uit voor
straatintimidatie. NU - Het laatste nieuws het eerst op NU.nl. Geraadpleegd op 23 december
81
2021, van https://www.nu.nl/buitenland/5975294/frankrijk-deelt-ruim-zevenhonderd-boetes-
uit-voor-straatintimidatie.html
Onbekend. NU.nl. (2019b, augustus 6). Frankrijk deelt ruim zevenhonderd boetes uit voor
straatintimidatie. NU - Het laatste nieuws het eerst op NU.nl. Geraadpleegd op 23 december
2021, van https://www.nu.nl/buitenland/5975294/frankrijk-deelt-ruim-zevenhonderd-boetes-
uit-voor-straatintimidatie.html
Onbekend. PTSS. (2019, 28 november). Wij Zijn MIND. Geraadpleegd op 23 december 2021, van
https://wijzijnmind.nl/psychische-klachten/psychipedia/ptss
Onbekend. Statistics - The Prevalence of Street Harassment. (2016a, december 19). Stop Street
Harassment. Geraadpleegd op 23 december 2021, van
https://stopstreetharassment.org/resources/statistics/statistics-academic-studies/
82
Onbekend. Stop seksuele straatintimidatie - Seksueel geweld. (z.d.). seksueelgeweld.nl.
Geraadpleegd op 23 december 2021, van https://www.seksueelgeweld.be/straatintimidatie
Van der Laan, A. (2019, 10 mei). Bang op straat: dit mag je doen om jezelf te verdedigen.
indebuurt Den Haag. Geraadpleegd op 26 december 2021, van
https://indebuurt.nl/denhaag/gezondheid/bang-op-straat-dit-mag-je-doen-om-jezelf-te-
verdedigen%7E90120/
Onbekend. Waarom willen we stoer zijn? (z.d.). InfoNu. Geraadpleegd op 23 december 2021,
van https://mens-en-samenleving.infonu.nl/sociaal/142283-waarom-willen-we-stoer-zijn.html
Onbekend. Wanneer gaan we nou echt wat doen aan straatintimidatie? (z.d.). BNNVARA.
Geraadpleegd op 23 december 2021, van https://www.bnnvara.nl/artikelen/wanneer-gaan-we-
nou-echt-wat-doen-aan-straatintimidatie
83